Βιογραφικό | Η Αρτεμισία Λανδράκη ήταν κόρη της Ειρήνης Μινέττα που καταγόταν από τη Χίο και του Ιωάννη Λανδράκη, δασκάλου στα Χανιά από το 1870 έως το 1913. Γεννήθηκε στα Χανιά το 1884 και πήρε την πρώτη μόρφωση από τον πατέρα της. Σπούδασε στο Αρσάκειο στην Αθήνα από το «εσωτερικό διδασκαλείο» <;> του οποίου αποφοίτησε το 1892. Το 1899, σε ηλικία 15 ετών, πήρε επίσης από το Αρσάκειο το πτυχίο δημοδιδασκάλισσας πρώτης τάξεως και επέστρεψε τον ίδιο χρόνο στα Χανιά. Το 1903 παντρεύτηκε το δικηγόρο Φίλιππο Ντόκο με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά. Το 1902, σε ηλικία 18 ετών ανήγγειλε την έκδοση της πρώτης ποιητικής της συλλογής (Σπινθήρ, σελ. 178), η οποία ωστόσο δεν πραγματοποιήθηκε, ούτε γνωστοποιήθηκε ο τίτλος της. Υπέγραφε κάποιες από τις δημοσιεύσεις της με το ψευδώνυμο «Ηχώ». Δημοσίευσε μία μόνο αυτοτελή συλλογή ποιημάτων, τις «Βιολέττες» (1928). Μεγάλο μέρος του έργου της, το οποίο αποτελείται από ποιήματα, άρθρα, μελέτες, διηγήματα, είναι διάσπαρτο σε εφημερίδες και περιοδικά. (Εφημερίες Χανίων «Ελεύθερον βήμα», «Έρευνα», περιοδικά «κρητικός Αστήρ», «Φως»). Δύο θεατρικά της έργα παραμένουν αδημοσίευτα, το Εμείς οι φιλάνθρωποι και το «Όταν αρχίσει ο κατήφορος». Το πρώτο, το «Εμείς οι φιλάνθρωποι», τρίπρακτο σατιρόδραμα, ανέβηκε στη σκηνή από τον Αιμίλιο Βεάκη το 1923. Τα χειρόγραφα εντοπίστηκαν στο αρχείο της Λανδράκη (Τωμαδάκης), το οποίο όμως σήμερα θεωρείται «οριστικά χαμένο» (Αποστολή). Ασχολήθηκε επίσης με τη ζωγραφική και υπήρξε μαθήτρια του γνωστού ζωγράφου και καθηγητή Γεωργίου Ροϊλού. Το 1902 δημοσιεύει τον «Σπινθήρα», μηνιαίο «Εγκυκλοπαιδικόν εικονογραφημένον περιοδικόν», στο οποίο εξαγγέλλει ότι θα δημοσιεύονται άρθρα και μελέτες για «ζητήματα φιλολογικά, κοινωνιολογικά, ιστορικά, καλλιτεχνικά, αρχαιολογικά, ενίοτε δε και επιστημονικά». Η έκδοση του «Σπινθήρα» διαρκεί ένα έτος. Υπήρξε επίσης συνιδιοκτήτρια και συνεργάτις του περιοδικού Κρητικός Αστήρ (1906-1915) το 1911, 5ο έτος της έκδοσής του, «στενή συνεργάτις» του εγκυκλοπαιδικού περιοδικού «Φως» (εκδόθηκε το 1904 στα Χανιά). Ανέπτυξε κοινωνική και εθνική δράση. Το 1899 (15 ετών) ίδρυσε το φιλανθρωπικό σύλλογο των Κυριών «η Ελπίς», το 1912 την «Κρητική Επιτροπή παροχής θερμαντικών ειδών εις τους μαχόμενους Έλληνας στρατιώτας». Το 1914 πρωτοστάτησε στην ίδρυση της φιλανθρωπικής αδελφότητας «ο Σωτήρ». Υπήρξε μέλος και πολλών άλλων συλλόγων, επιτροπών και οργανώσεων. Ήταν αντεπιστέλλον μέλος της «Εταιρείας Φιλοτέχνων», ιδρυτικό μέλος του «Συνδέσμου των εν Κρήτη φιλομούσων», συνεργάτις (εκτός από συνιδιοκτήτρια) του περιοδικού «Κρητικός αστήρ», μέλος του «Τμήματος καθοδηγήσεων του Πατριωτικού Ιδρύματος Προστασίας του Παιδιού», ιδρυτικό μέλος του πανεργατικού συνδικάτου «η Πρόνοια», πρόεδρος της «Φιλοζώου Εταιρείας Κρήτης». Πέθανε στην Αθήνα το 1956, όπου έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής της.
Ενδεικτική βιβλιογραφία:
Αναγνωστοπούλου, Χρυσούλα. «Όψεις της γυναικείας επιχειρηματικής δραστηριότητας: Ελληνίδες εκδότριες στον οθωμανικό χώρο (1887-1922)». Διδακτορική Διατριβή, Πανεπιστήμιο Κρήτης, 2018.
Αποστολή, Πέρσα. «Η γυναικεία εκδοτική δραστηριότητα (περιοδικά λόγου και τέχνης 1900-1940): Η περίπτωση της Αρτεμισίας Λανδράκη και της Κορνηλίας Πρεβεζιώτου». Στο Η γυναικεία εικαστική και λογοτεχνική παρουσία στα περιοδικά λόγου και τέχνης (1900 -1940), επιμέλεια Σοφία Ντενίση, 238-247. Αθήνα: Gutenberg, 2008.
Anagnostopoulou, Chrysoula. “An Enterprise of One’s Own: Greek Women Publishers in Ottoman Territories at the Beginning of the 20th Century”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. November 9-11, 2018, University of Crete & Hellenic Open University, Rethymno.
Δαλακούρα, Κατερίνα & Ζιώγου-Καραστεργίου, Σιδηρούλα. Η εκπαίδευση των γυναικών. Οι γυναίκες στην εκπαίδευση. Κοινωνικοί, ιδεολογικοί, εκπαιδευτικοί μετασχηματισμοί και η γυναικεία παρέμβαση (18ος -20ός αι.). Αθήνα: Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα, 2015.
Dalakoura, Katerina. "Greek Women’s Periodicals in Ottoman Space (1845-1919): Publishing as a Female Enterprise". Conference What is Knjiženstvo?, October 16-17, 2015, Faculty of Philology, University of Belgrade.
Ρούσσου, Βαρβάρα. «Ο μακρύς δρόμος της γυναικείας ελληνικής ποιητικής παράδοσης από τον 19ο στον 20ο αι.». Διδακτορική Διατριβή, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, 2017. |
---|