| ID | 1 |
|---|---|
| Τίτλος | Εφημερίς των Κυριών |
| Υπότιτλος/οι | Γυναικείον Περιοδικόν εκδιδόμενον κατά δεκαπενθημερίαν εν Κωνσταντινουπόλει τη συνεργασία λογίων κυρίων και κυριών |
| Εξώφυλλο |  |
| Έναρξη έκδοσης | 1909-08-01 |
| Λήξη έκδοσης | 1911-07-15 |
| Τόπος έκδοσης | Κωνσταντινούπολη |
| Γλώσσα | Ελληνική |
| Κατηγορία Εντύπου | Περιοδικό |
| Κατηγορία Γυναικείου Περιοδικού | Γυναίκα εκδότρια - γυναικείο αναγνωστικό κοινό |
| Εκδοτικός Οίκος | Τυπογραφείο «ΕΜΠΟΡΙΚΟΝ» |
| Συχνότητα έκδοσης | Δεκαπενθήμερο |
| Σχήμα σελίδας | 4 |
| Ψηφιακό Αποθετήριο Κυψέλης |
|
| Άλλες Βιβλιοθήκες | Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.), http://www.elia.org.gr/entry.fds?entryID=33&pageid... Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, http://serials.nlg.gr/Record/4129 Βιβλιοθήκη Τμήματος Μεσαιωνικών & Νεοελληνικών Σπουδών Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, http://search.lib.auth.gr/Record/870134 |
| Περιγραφή | Η Εφημερίς των Κυριών, Γυναικείον Περιοδικόν εκδιδόμενον κατά δεκαπενθημερίαν εκδόθηκε στην Κωνσταντινούπολη από τη λόγια δασκάλα Χαρίκλεια Μελανδινού, για δύο συνεχόμενα έτη από 01/08/1909 έως 15/07/1911. Το περιοδικό τυπωνόταν στο τυπογραφείο «ΕΜΠΟΡΙΚΟΝ» των Αριστόβουλου και Αναστασιάδη. Το Α΄ έτος είχε 22 τεύχη (186 σελίδες) ενώ το Β΄ έτος είχε 24 (384 σελίδες). Τα τεύχη αριθμούνται άλλοτε με γράμματα, άλλοτε με αριθμούς, ενώ η αρίθμηση των σελίδων είναι συνεχής ανά έτος. Ο αριθμός των σελίδων ανά τεύχος ποικίλει αλλά αυξάνεται σταθερά στο Β’ έτος κυκλοφορίας του περιοδικού από 8 σε 16 σελίδες. Η Εφημερίς των Κυριών εκδιδόταν σε σχήμα 4ο και είχε δεκαπενθήμερη κυκλοφορία, με δύο εξαιρέσεις: από το πρώτο τεύχος μεσολάβησε ένας μήνας για να εκδοθεί το δεύτερο και στις 15 Δεκεμβρίου 1909 δεν εκδόθηκε το τεύχος του εν λόγω δεκαπενθήμερου, αλλά το επόμενο, πρωτοχρονιάτικο τεύχος (01/01/1910), ήταν διπλό. Στο πρώτο έτος το περιοδικό είχε ξεχωριστό εξώφυλλο, ενώ στο δεύτερο όχι. Εντούτοις, το άγαλμα της θεάς Εστίας διατηρείται στο πρωτοσέλιδο σε όλη τη διάρκεια έκδοσης, ως σύμβολο του περιοδικού. Η τιμή της ετήσιας συνδρομής ήταν σταθερή και στα δύο έτη: 25 και 30 αργυρά γρόσια για την Κωνσταντινούπολη και τις επαρχίες της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, αντίστοιχα. Αλλαγή υπάρχει μόνο για τις συνδρομήτριες του εξωτερικού, καθώς στο δεύτερο έτος η τιμή από 6 χρυσά φράγκα αυξήθηκε στα 6,5. Η Εφημερίς των Κυριών αποτελεί γυναικείο έντυπο και από την άποψη της θεματολογίας. Πρόκειται για ένα συντηρητικό έντυπο, που αναπαράγει καθιερωμένους γυναικείους ρόλους: της μητέρας, της συζύγου, της οικοδέσποινας. Αυτά τα πρότυπα, τα οποία περιορίζουν τις γυναίκες εντός του οίκου, εξιδανικεύονται από την Εφημερίδα των Κυριών και παρουσιάζονται ως επιβεβλημένα από τη φύση και τη θρησκεία. Η απουσία διαλόγου ως προς τις γυναικείες διεκδικήσεις και τη χειραφέτηση συνάδει με την εσωστρέφεια των Ρωμιών λογίων πάνω στο γυναικείο ζήτημα και την επιδίωξη συσπείρωσης της εθνικής κοινότητας στη συγκεκριμένη χωροχρονική συγκυρία. Συνεπώς, κυριαρχούν θέματα οικιακής οικονομίας, όπως συνταγές και συμβουλές για τη σωστή διαχείριση του οίκου, θέματα για την ανατροφή των παιδιών, αλλά και αρθρογραφία για το ρόλο της γυναίκας στην ιδιωτική σφαίρα. Επίσης, σημαντική θέση κατέχουν τα διηγήματα, τα ποιήματα και οι βιογραφίες γυναικών. Τέλος, το περιοδικό πραγματεύεται τακτικά θέματα υγείας, ιστορίας και θεολογίας. Κατά το Β΄ έτος αυξάνεται η εικονογράφηση στο περιοδικό, η οποία γίνεται πλουσιότερη εντάσσοντας εικόνες μόδας καθώς σύμφωνα με την αντίληψη του περιοδικού η ενασχόληση των γυναικών με τη μόδα είναι επιτρεπτή, αλλά και προσωπικοτήτων της εποχής καθώς και τόπων με ισχυρή παρουσία του ελληνικού στοιχείου. Ακόμη, δημοσιεύονται εικόνες με παιδιά μικρής ηλικίας προκειμένου να συνδέσει η εκδότρια τις γυναίκες με ρόλους σχετικούς με την ανατροφή και την οικιακότητα. Η εκδότρια αρθρογραφεί σε κάθε τεύχος επιδιώκοντας και συνεργασίες, οι οποίες στο μεγαλύτερο μέρος είναι γυναίκες αρθρογράφοι. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται διευθύντριες και δασκάλες: η Εριέττα Κωνσταντινίδου, η Όλγα Νιτσαΐδου η Ελένη και η Μαριάνθη Ονουφρίου, οι οποίες επικεντρώνονται σε ζητήματα σχετικά με το ρόλο των παρθεναγωγείων και τη θέση της γυναίκας. Υπάρχουν ακόμα πολλά άρθρα, τα οποία υπογράφονται με ψευδώνυμο ή αρκτικόλεξο (ΑΛΚΥΩΝ, Κυρία Ο., Boheme της ζωής, Α.Ρ., κ.α.) και αποδίδονται λόγω του ύφους τους σε γυναίκες. Τέλος, οι άντρες αρθρογράφοι επικεντρώνονται σε επιστημονικά θέματα, όπως ο πρωτοπρεσβύτερος Μανχεστρίας Κωνσταντίνος Ν. Καλλίνικος, καθώς και οι γιατροί Τιμολέων Καρδάρας, Μ. Μωυσείδης και Ν. Βασιλειάδης. Ενδεικτικά από τη μελέτη της αλληλογραφίας της εκδότριας με τις αναγνώστριες, οι περιοχές διανομής του περιοδικού εντός της Κωνσταντινούπολης ήταν: Πέραν, Φανάρι, Ξυλόπορτα, Κοντοσκάλι, Πριγκιπονήσια. Για τις επαρχίες του Οθωμανικού χώρου, η κυκλοφορία του περιοδικού έφτανε στα: βόρεια και ανατολική Θράκη (Σαράντα Εκκλησιές, Βιζύη, Αδριανούπολη), παράλια του Εύξεινου Πόντου (Σινώπη, Τραπεζούντα), πόλεις στα στενά και στα παράλια της Θάλασσας του Μαρμαρά (Καλλίπολη, Ραιδεστός), ανατολικό Αιγαίο (Λήμνος, Λέσβος, Ρόδος) καθώς και στην ενδοχώρα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας (Ικόνιο, Νεάπολη Καππαδοκίας). Στο εξωτερικό σύμφωνα με την αλληλογραφία έχουμε διακίνηση σε Βουλγαρία (Βάρνα), Αίγυπτο (Κάιρο) και Ρωσία (Οδησσός, Rustoff). Οι λόγοι διακοπής της έκδοσης του περιοδικού δεν είναι γνωστοί. Οικονομικές δυσχέρειες υφίστανται, παρόμοιες με άλλων γυναικείων περιοδικών (χωρίς όμως να τεκμηριώνουν αφεαυτές αδυναμία συνέχισης της έκδοσης), όπως: στασιμότητα στις διαφημίσεις, εκκλήσεις για εξόφληση συνδρομών, απώλειες τευχών λόγω της «ακαταστασίας των ταχυδρομείων» και «εκ δευτέρου» αποστολή των ίδιων τευχών, κ.λπ. |
| Σχόλια | |
| Αναφορές/Βιβλιογραφία | Ενδεικτική βιβλιογραφία: Γιασαφάκη, Χαριτωμένη. «Το περιοδικό Εφημερίς των Κυριών (1909-1911) της Χ.Π. Μελανδινού: Ο εκπαιδευτικός του λόγος και ο γυναικείος προορισμός». Στο 4ο Διεθνές επιστημονικό συνέδριο με θέμα Δημοκρατία, δικαιώματα και ανισότητες στην εποχή της κρίσης. Προκλήσεις στον χώρο της έρευνας και της εκπαίδευσης. 27-29 Απριλίου 2018, Ινστιτούτο Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών (ΙΑΚΕ), Ηράκλειο. Γιασαφάκη, Χαριτωμένη. «Το περιοδικό Εφημερίς των Κυριών (1909-1911) της Χ.Π. Μελανδινού και ο γυναικείος προορισμός». Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία, Πανεπιστήμιο Κρήτης, 2016. Γιασαφάκη, Χαριτωμένη. «Ο ρόλος της γυναίκας όπως εγγράφεται στα άρθρα της Εφημερίδος των Κυριών της Χαρίκλειας Μελανδινού (1909-1911)». Ημερίδα με θέμα Κυψέλη: Ψηφιακή ερευνητική βάση δεδομένων. Ο γυναικείος Τύπος στον Οθωμανικό χώρο (1845-1922). 28 Νοεμβρίου 2015, Ρέθυμνο. Dalakoura, Katerina. “Women and Publicity: The Emergence and Course of Women’s Press in Ottoman Context”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. University of Crete & Hellenic Open University. 9-11 November 2018, Rethymno. Dalakoura, Katerina. “Ottoman Women’s Press in Historical Research: State of the Art and Historiographical Issues”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. University of Crete & Hellenic Open University. 9-11 November 2018, Rethymno. Δαλακούρα, Κατερίνα. «Γυναικεία εκδοτική δραστηριότητα στον οθωμανικό
χώρο: Το φαινόμενο, οι προεκτάσεις και η πορεία του». Ημερίδα με θέμα Κυψέλη: Ψηφιακή ερευνητική βάση δεδομένων. Ο γυναικείος Τύπος στον Οθωμανικό χώρο (1845-1922). 28 Νοεμβρίου 2015, Ρέθυμνο. http://cms.fks.uoc.gr/kypseli/ Σημείωση: Η περιγραφή του εντύπου έχει στηριχθεί (πρωτίστως) στη μελέτη
του ίδιου του εντύπου και στην υπάρχουσα δευτερογενή βιβλιογραφία. |
Άρθρα του Εφημερίς των Κυριών
| # | ID | Τίτλος | Υπότιτλος/οι | Έντυπο | Στοιχεία βιβλιογραφικής αναφοράς | Περίληψη | Πρωτότυπο | Μεταφρασμένο | Τίτλος πρωτότυπου (για μεταφρασμένο) | Γλώσσα πρωτότυπου | Συγγραφέας πρωτότυπου (για μεταφρασμένο) | Σχόλια |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 181 | 3468 | Κοινωνική κίνησης | Η παραμονή της Πρωτοχρονιάς | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 8 & 9 (1909), σ. 77-78. | Το παρόν άρθρο ξεκινάει περιγράφοντας την εορταστική ατμόσφαιρα που έχουν οι μέρες της πρωτοχρονιάς, για να καταλήξει στη σπουδαιότητα των δώρων που δεχόμαστε από πολύ κοντινά πρόσωπα, όπως η μητέρα. Αυτά τα δώρα είναι σπουδαία διότι συνοδεύονται από εγκάρδιες ευχές Με αφορμή τα παραπάνω, καταλήγει στη σπουδαιότητα της φιλίας, της ύπαρξης ενός ειλικρινούς φίλου στη ζωή μας, ιδιαίτερα για τους ενήλικες που δεν έχουν πια τους γονείς τους κοντά. | Ναι | Ελληνική | Υπογράφεται από το ψευδώνυμο "Μη με λησμόνει". | |||
| 182 | 3469 | Παίγνιον | Το ταξείδι | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 8 & 9 (1909), σ. 79. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 183 | 3470 | Συνταγαί | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 8 & 9 (1909), σ. 80. | Ναι | Ελληνική | ||||||
| 184 | 3471 | Μικρά αλληλογραφία | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 8 & 9 (1909), σ. 80. | Σύντομη επικοινωνία με αναγνώστριες συνδρομήτριες (ευχαριστίες για επιστολές, εγγραφή νέων συνδρομητών/τριών, παραλαβή αλληλογραφίας κλπ). | Ναι | Ελληνική | |||||
| 185 | 3472 | Διαφήμιση | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 8,9 (1909), σ. 80. | Ελληνική | Διαφήμιση "Εις του Κώτσου". | ||||||
| 186 | 3473 | Διαφήμιση | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 8,9 (1909), σ. 80. | Γαλλική | Διαφήμιση Vin chignoli. | ||||||
| 187 | 3474 | Παρόραμα | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 8 & 9 (1909), σ. 80. | Ενημέρωση των αναγνωστριών/στών για παράλειψη μιας παραγράφου από το άρθρο "Άνθη και γυνή" του προηγούμενου τεύχους, η οποία και παρατίθεται στο παρόραμα αυτό. | Ναι | Ελληνική | Το άρθρο από το οποίο είχε παραληφθεί η παράγραφος είναι το άρθρο της Ζωής Μελανδινού "Άνθη και γυνή". | ||||
| 188 | 3475 | Δήλωσις | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 10 (1909), σ. 82. | Δήλωση της εκδότριας προς τις αναγνώστριες | Ναι | Ελληνική | |||||
| 189 | 3476 | Η πρόοδος εν τη ιστορία | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 10 (1909), σ. 83-84. | Στο άρθρο παρουσιάζεται ακόμα ένας λόγος που οδήγησε την ανθρωπότητα σε συνεχή πρόοδο: η αλληλεγγύη. Αυτή ενώνει τα άτομα σε ένα οργανικό όλο και έτσι οι ατομικές προσπάθειες γίνονται μία γιγαντιαία. Επιπλέον, η συνύπαρξη ετερόκλητων μονάδων φέρνει την ισορροπία στο φυσικό κόσμο. Τέλος, το ενδιαφέρον για το μέλλον των επόμενων γενεών καλλιεργεί στον καθένα ξεχωριστά, τη φιλοτιμία και την τάση προς αγαθές πράξεις. Όλα τα παραπάνω οδηγούν τον άνθρωπο στη συνεχή πρόοδο. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 190 | 3477 | [Φιλτάτη κυρία Μελανδινού] | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 10 (1909), σ. 84. | Σύντομη επιστολή με την οποία η Η Ερριέττα Κωνσταντινίδου συνοδεύει το άρθρο το οποίο στέλνει στην Εφημερίδα των Κυριών και το οποίο δημοσιεύεται στο ίδιο φύλλο. Η εκδότρια την ευχαριστεί και παραθέτει την επιστολή ως "εισαγωγή" στο άρθρο της σχολιάζοντας το θέμα του ως ενδιαφέρον. Πρόκειται για το άρθρο "Τις ο προορισμός των παρθεναγωγείων". | Ναι | Ελληνική | |||||
| 191 | 3478 | Τις ο προορισμός των παρθεναγωγείων | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 10 (1909), σ. 84-85. | Το άρθρο ξεκινάει με σύντομη περιγραφή των ρόλων της γυναίκας στην ιδιωτική σφαίρα: σύζυγος, μητέρα, οικοδέσποινα. Τονίζεται, όμως, και η προσφορά της στο δημόσιο βίο μέσω τους χρέους της να δώσει χρηστούς και τίμιους πολίτες στην κοινωνία. Τέλος, αναλύει τον σπουδαίο προορισμό των παρθεναγωγείων: ηθικοποιούν και διαπλάθουν τις προσωπικότητες των νεαρών κοριτσιών, ώστε να ανταπεξέλθουν στους παραπάνω ρόλους. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 192 | 3479 | Συννεφιά | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 10 (1909), σ. 85. | Ναι | Ελληνική | ||||||
| 193 | 3480 | Περί της εκπαιδεύσεως των γυναικών | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 10 (1909), σ. 85-86. | Το άρθρο τονίζει τη σπουδαιότητα και σοβαρότητα του ρόλου της γυναίκας ως μητέρας, συζύγου και οικοδέσποινας. Συνιστά στις οικογένειες κάθε κοινωνικής τάξης, να αναπτύξουν το πνεύμα και να μορφώσουν την καρδιά των κοριτσιών τους μέσω της εκπαίδευσης. Με συστηματική εκπαίδευση η γυναίκα θα κερδίσει το σεβασμό όχι για την πολυμάθειά της, αλλά διότι θα εκπληρώνει πιστά τα οικογενειακά της καθήκοντα. | Ναι | Γαλλική | Δεν έχουμε ακριβή μετάφραση, αλλά απόδοση του νοήματος. Υπογράφεται από τα αρχικά Ε. Α. Π. | ||||
| 194 | 3481 | Σκιαγραφίαι | Η Mignone | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 10 (1909), σ. 86. | Στο άρθρο σκιαγραφείται η προσωπικότητα μιας νεαρής κοπέλας, αριστοκρατικής καταγωγής. Εξαίρεται η ταπεινοφροσύνη, η ευφυΐα, η γλυκύτητα η ευγένεια και η καλοσύνη της. | Ναι | Ελληνική | Υπογράφεται από το ψευδώνυμο "Αλκυών". | |||
| 195 | 3482 | Ζ' ερώτησις προς απάντησιν | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 10 (1909), σ. 86. | Η ερώτηση που τίθεται στο τεύχος αυτό για απάντηση από τις αναγνώστριες είναι:"Ποία πράγματα δεν κρύπτονται;". | Ναι | Ελληνική | |||||
| 196 | 3483 | Αλήθειαι | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 10 (1909), σ. 86. | Ναι | Ελληνική | ||||||
| 197 | 3484 | [Λόγος του προέδρου της εφορείας] | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 10 (1909), σ. 87. | Πρόκειται για τον λόγο που εκφώνησε ο πρόεδρος της εφορείας στα εγκαίνια τη νυχτερινής λαϊκής σχολής στο Διπλοκιόνιο. Τονίζεται η αξία της εκπαίδευσης σε όλες τις ηλικίες και εκφράζονται ετχαριστίες σε όσους βοήθησαν στη δημιουργία της σχολής. Το λόγο εκφώνησε ο Κ. Μακρίδης. | Ναι | Ελληνική | Ανυπόγραφο, όμως αναφέρεται από ποιον εκφωνήθηκε. | ||||
| 198 | 3485 | Πρακτικές Γνώσεις | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 10 (1909), σ. 88. | Αφορούν σε θέματα υγείας. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 199 | 3486 | Εγκαίνια νυχτερινής σχολής εν Διπλοκιόνιο | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 10 (1909), σ. 88. | Σύντομο κείμενο ενημερωτικό. Αναφέρεται στα εγκαίνια Νυχτερινής Σχολής που συστάθηκε στο Διπλοκιόνιο από την Εφορεία των εκεί εκπαιδευτηρίων, δίνονται λεπτομέρειες της τελετής και αναφέρεται και ο αριθμός των εγγραφέντων (ορθοδόξων και " 38 συμπολιτών Τούρκων" όπως δηλώνεται). | Ναι | Ελληνική | |||||
| 200 | 3487 | Μικρά αλληλογραφία | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 10 (1909), σ. 88. | Σύντομη αλληλογραφία με αναγνώστριες συνδρομήτριες (ενημέρωση για παραλαβή αλληλογραφίας, συνδρομών, ευχαριστίες για τα γραφόμενα στις επιστολές). | Ναι | Ελληνική |
Συντάκτης/τρια του Εφημερίς των Κυριών
| # | Συντάκτης/τρια |
|---|---|
| 1 | Μελανδινού, Χαρίκλεια |
Ιδιοκτήτης/τρια του Εφημερίς των Κυριών
| # | Ιδιοκτήτης/τρια |
|---|---|
| 1 | Μελανδινού, Χαρίκλεια |
Είδος Περιοδικού
| # | Έντυπο | Είδος Περιοδικού |
|---|---|---|
| 1 | Εφημερίς των Κυριών | Γυναικείο Περιοδικό |
Εκδότης/τρια του Εφημερίς των Κυριών
| # | Εκδότης/τρια | Έντυπο |
|---|---|---|
| 1 | Μελανδινού, Χαρίκλεια | Εφημερίς των Κυριών |