ID | 1 |
---|---|
Τίτλος | Εφημερίς των Κυριών |
Υπότιτλος/οι | Γυναικείον Περιοδικόν εκδιδόμενον κατά δεκαπενθημερίαν εν Κωνσταντινουπόλει τη συνεργασία λογίων κυρίων και κυριών |
Εξώφυλλο | |
Έναρξη έκδοσης | 1909-08-01 |
Λήξη έκδοσης | 1911-07-15 |
Τόπος έκδοσης | Κωνσταντινούπολη |
Γλώσσα | Ελληνική |
Κατηγορία Εντύπου | Περιοδικό |
Κατηγορία Γυναικείου Περιοδικού | Γυναίκα εκδότρια - γυναικείο αναγνωστικό κοινό |
Εκδοτικός Οίκος | Τυπογραφείο «ΕΜΠΟΡΙΚΟΝ» |
Συχνότητα έκδοσης | Δεκαπενθήμερο |
Σχήμα σελίδας | 4 |
Ψηφιακό Αποθετήριο Κυψέλης |
|
Άλλες Βιβλιοθήκες | Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.), http://www.elia.org.gr/entry.fds?entryID=33&pageid... Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, http://serials.nlg.gr/Record/4129 Βιβλιοθήκη Τμήματος Μεσαιωνικών & Νεοελληνικών Σπουδών Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, http://search.lib.auth.gr/Record/870134 |
Περιγραφή | Η Εφημερίς των Κυριών, Γυναικείον Περιοδικόν εκδιδόμενον κατά δεκαπενθημερίαν εκδόθηκε στην Κωνσταντινούπολη από τη λόγια δασκάλα Χαρίκλεια Μελανδινού, για δύο συνεχόμενα έτη από 01/08/1909 έως 15/07/1911. Το περιοδικό τυπωνόταν στο τυπογραφείο «ΕΜΠΟΡΙΚΟΝ» των Αριστόβουλου και Αναστασιάδη. Το Α΄ έτος είχε 22 τεύχη (186 σελίδες) ενώ το Β΄ έτος είχε 24 (384 σελίδες). Τα τεύχη αριθμούνται άλλοτε με γράμματα, άλλοτε με αριθμούς, ενώ η αρίθμηση των σελίδων είναι συνεχής ανά έτος. Ο αριθμός των σελίδων ανά τεύχος ποικίλει αλλά αυξάνεται σταθερά στο Β’ έτος κυκλοφορίας του περιοδικού από 8 σε 16 σελίδες. Η Εφημερίς των Κυριών εκδιδόταν σε σχήμα 4ο και είχε δεκαπενθήμερη κυκλοφορία, με δύο εξαιρέσεις: από το πρώτο τεύχος μεσολάβησε ένας μήνας για να εκδοθεί το δεύτερο και στις 15 Δεκεμβρίου 1909 δεν εκδόθηκε το τεύχος του εν λόγω δεκαπενθήμερου, αλλά το επόμενο, πρωτοχρονιάτικο τεύχος (01/01/1910), ήταν διπλό. Στο πρώτο έτος το περιοδικό είχε ξεχωριστό εξώφυλλο, ενώ στο δεύτερο όχι. Εντούτοις, το άγαλμα της θεάς Εστίας διατηρείται στο πρωτοσέλιδο σε όλη τη διάρκεια έκδοσης, ως σύμβολο του περιοδικού. Η τιμή της ετήσιας συνδρομής ήταν σταθερή και στα δύο έτη: 25 και 30 αργυρά γρόσια για την Κωνσταντινούπολη και τις επαρχίες της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, αντίστοιχα. Αλλαγή υπάρχει μόνο για τις συνδρομήτριες του εξωτερικού, καθώς στο δεύτερο έτος η τιμή από 6 χρυσά φράγκα αυξήθηκε στα 6,5. Η Εφημερίς των Κυριών αποτελεί γυναικείο έντυπο και από την άποψη της θεματολογίας. Πρόκειται για ένα συντηρητικό έντυπο, που αναπαράγει καθιερωμένους γυναικείους ρόλους: της μητέρας, της συζύγου, της οικοδέσποινας. Αυτά τα πρότυπα, τα οποία περιορίζουν τις γυναίκες εντός του οίκου, εξιδανικεύονται από την Εφημερίδα των Κυριών και παρουσιάζονται ως επιβεβλημένα από τη φύση και τη θρησκεία. Η απουσία διαλόγου ως προς τις γυναικείες διεκδικήσεις και τη χειραφέτηση συνάδει με την εσωστρέφεια των Ρωμιών λογίων πάνω στο γυναικείο ζήτημα και την επιδίωξη συσπείρωσης της εθνικής κοινότητας στη συγκεκριμένη χωροχρονική συγκυρία. Συνεπώς, κυριαρχούν θέματα οικιακής οικονομίας, όπως συνταγές και συμβουλές για τη σωστή διαχείριση του οίκου, θέματα για την ανατροφή των παιδιών, αλλά και αρθρογραφία για το ρόλο της γυναίκας στην ιδιωτική σφαίρα. Επίσης, σημαντική θέση κατέχουν τα διηγήματα, τα ποιήματα και οι βιογραφίες γυναικών. Τέλος, το περιοδικό πραγματεύεται τακτικά θέματα υγείας, ιστορίας και θεολογίας. Κατά το Β΄ έτος αυξάνεται η εικονογράφηση στο περιοδικό, η οποία γίνεται πλουσιότερη εντάσσοντας εικόνες μόδας καθώς σύμφωνα με την αντίληψη του περιοδικού η ενασχόληση των γυναικών με τη μόδα είναι επιτρεπτή, αλλά και προσωπικοτήτων της εποχής καθώς και τόπων με ισχυρή παρουσία του ελληνικού στοιχείου. Ακόμη, δημοσιεύονται εικόνες με παιδιά μικρής ηλικίας προκειμένου να συνδέσει η εκδότρια τις γυναίκες με ρόλους σχετικούς με την ανατροφή και την οικιακότητα. Η εκδότρια αρθρογραφεί σε κάθε τεύχος επιδιώκοντας και συνεργασίες, οι οποίες στο μεγαλύτερο μέρος είναι γυναίκες αρθρογράφοι. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται διευθύντριες και δασκάλες: η Εριέττα Κωνσταντινίδου, η Όλγα Νιτσαΐδου η Ελένη και η Μαριάνθη Ονουφρίου, οι οποίες επικεντρώνονται σε ζητήματα σχετικά με το ρόλο των παρθεναγωγείων και τη θέση της γυναίκας. Υπάρχουν ακόμα πολλά άρθρα, τα οποία υπογράφονται με ψευδώνυμο ή αρκτικόλεξο (ΑΛΚΥΩΝ, Κυρία Ο., Boheme της ζωής, Α.Ρ., κ.α.) και αποδίδονται λόγω του ύφους τους σε γυναίκες. Τέλος, οι άντρες αρθρογράφοι επικεντρώνονται σε επιστημονικά θέματα, όπως ο πρωτοπρεσβύτερος Μανχεστρίας Κωνσταντίνος Ν. Καλλίνικος, καθώς και οι γιατροί Τιμολέων Καρδάρας, Μ. Μωυσείδης και Ν. Βασιλειάδης. Ενδεικτικά από τη μελέτη της αλληλογραφίας της εκδότριας με τις αναγνώστριες, οι περιοχές διανομής του περιοδικού εντός της Κωνσταντινούπολης ήταν: Πέραν, Φανάρι, Ξυλόπορτα, Κοντοσκάλι, Πριγκιπονήσια. Για τις επαρχίες του Οθωμανικού χώρου, η κυκλοφορία του περιοδικού έφτανε στα: βόρεια και ανατολική Θράκη (Σαράντα Εκκλησιές, Βιζύη, Αδριανούπολη), παράλια του Εύξεινου Πόντου (Σινώπη, Τραπεζούντα), πόλεις στα στενά και στα παράλια της Θάλασσας του Μαρμαρά (Καλλίπολη, Ραιδεστός), ανατολικό Αιγαίο (Λήμνος, Λέσβος, Ρόδος) καθώς και στην ενδοχώρα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας (Ικόνιο, Νεάπολη Καππαδοκίας). Στο εξωτερικό σύμφωνα με την αλληλογραφία έχουμε διακίνηση σε Βουλγαρία (Βάρνα), Αίγυπτο (Κάιρο) και Ρωσία (Οδησσός, Rustoff). Οι λόγοι διακοπής της έκδοσης του περιοδικού δεν είναι γνωστοί. Οικονομικές δυσχέρειες υφίστανται, παρόμοιες με άλλων γυναικείων περιοδικών (χωρίς όμως να τεκμηριώνουν αφεαυτές αδυναμία συνέχισης της έκδοσης), όπως: στασιμότητα στις διαφημίσεις, εκκλήσεις για εξόφληση συνδρομών, απώλειες τευχών λόγω της «ακαταστασίας των ταχυδρομείων» και «εκ δευτέρου» αποστολή των ίδιων τευχών, κ.λπ. |
Σχόλια | |
Αναφορές/Βιβλιογραφία | Ενδεικτική βιβλιογραφία: Γιασαφάκη, Χαριτωμένη. «Το περιοδικό Εφημερίς των Κυριών (1909-1911) της Χ.Π. Μελανδινού: Ο εκπαιδευτικός του λόγος και ο γυναικείος προορισμός». Στο 4ο Διεθνές επιστημονικό συνέδριο με θέμα Δημοκρατία, δικαιώματα και ανισότητες στην εποχή της κρίσης. Προκλήσεις στον χώρο της έρευνας και της εκπαίδευσης. 27-29 Απριλίου 2018, Ινστιτούτο Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών (ΙΑΚΕ), Ηράκλειο. Γιασαφάκη, Χαριτωμένη. «Το περιοδικό Εφημερίς των Κυριών (1909-1911) της Χ.Π. Μελανδινού και ο γυναικείος προορισμός». Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία, Πανεπιστήμιο Κρήτης, 2016. Γιασαφάκη, Χαριτωμένη. «Ο ρόλος της γυναίκας όπως εγγράφεται στα άρθρα της Εφημερίδος των Κυριών της Χαρίκλειας Μελανδινού (1909-1911)». Ημερίδα με θέμα Κυψέλη: Ψηφιακή ερευνητική βάση δεδομένων. Ο γυναικείος Τύπος στον Οθωμανικό χώρο (1845-1922). 28 Νοεμβρίου 2015, Ρέθυμνο. Dalakoura, Katerina. “Women and Publicity: The Emergence and Course of Women’s Press in Ottoman Context”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. University of Crete & Hellenic Open University. 9-11 November 2018, Rethymno. Dalakoura, Katerina. “Ottoman Women’s Press in Historical Research: State of the Art and Historiographical Issues”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. University of Crete & Hellenic Open University. 9-11 November 2018, Rethymno. Δαλακούρα, Κατερίνα. «Γυναικεία εκδοτική δραστηριότητα στον οθωμανικό
χώρο: Το φαινόμενο, οι προεκτάσεις και η πορεία του». Ημερίδα με θέμα Κυψέλη: Ψηφιακή ερευνητική βάση δεδομένων. Ο γυναικείος Τύπος στον Οθωμανικό χώρο (1845-1922). 28 Νοεμβρίου 2015, Ρέθυμνο. http://cms.fks.uoc.gr/kypseli/ Σημείωση: Η περιγραφή του εντύπου έχει στηριχθεί (πρωτίστως) στη μελέτη
του ίδιου του εντύπου και στην υπάρχουσα δευτερογενή βιβλιογραφία. |
# | ID | Τίτλος | Υπότιτλος/οι | Έντυπο | Στοιχεία βιβλιογραφικής αναφοράς | Περίληψη | Πρωτότυπο | Μεταφρασμένο | Τίτλος πρωτότυπου (για μεταφρασμένο) | Γλώσσα πρωτότυπου | Συγγραφέας πρωτότυπου (για μεταφρασμένο) | Σχόλια |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
21 | 2484 | Ευχαριστήρια | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 1 (1909), σ. 2. | Ευχαριστίες της εκδότριας, με την έναρξη της έκδοσης του περιοδικού προς όσους και όσες ανέλαβαν να συνδράμουν την έκδοση. παραθέτει τα ονόματα συνδρομητριών/τών που λειτουργούν μάλλον ως ανταποκριτές καθώς ανέλαβαν να εγγράψουν συνδρομητές στο περιοδικό. | Ναι | Ελληνική | Χαρίκλεια Μελανδινού | ||||
22 | 2485 | Η ανάγνωσις και τα καλά βιβλία | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 1 (1909), σ. 4-5. | Ένας από τους σκοπούς του περιοδικού όπως αναφέρεται σε αυτό το άρθρο είναι να καλλιεργήσει το αίσθημα της φιλαναγνωσίας κυρίως στο γυναικείο κοινό στο οποίο απευθύνεται. Τονίζεται η δυνατότητα του καλού βιβλίου να τέρπει, να καταπολεμά τη θλίψη και τη μοναξιά αλλά και να μορφώνει τους αναγνώστες. Επίσης, για να τεκμηριωθούν τα παραπάνω, αναφέρονται οι απόψεις πολλών σοφών της υφηλίου. | Ναι | Ελληνική | Χαρίκλεια Μελανδινού | ||||
23 | 2486 | Ύμνος της αυγής | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 1 (1909), σ. 5. | Ναι | Ελληνική | Πέτρος Πετρίδης | |||||
24 | 2487 | Ανθός και κύμα | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 1 (1909), σ. 6. | Ναι | Ελληνική | ||||||
25 | 2488 | Γνωμικά | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 1 (1909), σ. 6. | Ναι | Ελληνική | ||||||
26 | 2489 | Η γυνή | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 1 (1909), σ. 7. | Το άρθρο πραγματεύεται τη θέση της γυναίκας στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία και το χριστιανισμό για να καταλήξει στη σύγχρονη, για την εποχή, θέση της Ελληνίδας, η οποία τη θέλει να περιορίζεται στην ιδιωτική σφαίρα. Η γυναικεία φύση ταυτίζεται με τη δύναμη του οίκου. | Ναι | Ελληνική | |||||
27 | 2490 | Κοινωνική κίνησις της Κωνσταντινουπόλεως | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 1 (1909), σ. 8. | Η αρθρογράφος οριοθετεί τον γενικότερο σκοπό του άρθρου που είναι να καυτηριάζει τα κακώς κείμενα της κοινωνικής ζωής των γυναικών. Ειδικότερα στο συγκεκριμένο άρθρο κατακρίνεται η τάση μερικών ευγενών δεσποινίδων να θεωρούν την ομορφιά, το κάλλος σημαντικότερο ακόμα και σε βάρος της υγείας τους. Επιπλέον, κατακρίνεται αυστηρά η περιφρόνηση της εθνικής καταγωγής και η ξενομανία. | Ναι | Ελληνική | Υπογράφεται από την "Κυρία Ο". | ||||
28 | 2491 | Μια ερώτησις προς απάντησιν | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 1 (1909), σ. 8. | Πρόκειται για μια "εκδοτική στρατηγική" που παρατηρείται και σε άλλα έντυπα. Η εκδότρια δηλαδή θέτει ως ερώτημα κάποιο θέμα (κοινωνικό κλπ) με μορφή ερώτησης το οποίο οι αναγνώστριες/τες καλούνται να απαντήσουν/αναπτύξουν και να το αποστείλουν στο περιοδικό. Η ερώτηση που παρατίθεται στο πρώτο τεύχος είναι : "Πού έγκειται ο αληθής πλούτος"; | Ναι | Ελληνική | |||||
29 | 2492 | Παίγνιον | Το ταξείδι | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 1 (1909), σ. 9. | Ναι | Ελληνική | |||||
30 | 2493 | Τα κακοανατεθραμμένα παιδιά | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 1 (1909), σ. 10-11. | Το άρθρο δίνει συμβουλές για τη σωστή ανατροφή των παιδιών, ώστε αυτά να μην γίνουν βάσανο για τους γονείς τους. Με αφορμή ένα περιστατικό απρεπούς συμπεριφοράς νηπίου, παροτρύνει τις νεαρές μητέρες να διδάσκουν από νωρίς τα παιδιά τους την πειθαρχία και το σεβασμό προς τους γονείς και την κοινωνία. | Ναι | Ελληνική | Υπογράφεται από το ψευδώνυμο "Εύα". | ||||
31 | 2495 | Διαφήμιση | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, εισαγωγή τόμου (1910), χ. σ. | Ελληνική | Διαφήμιση "Στέϊν". | ||||||
32 | 2496 | Περιεχόμενα του Β' τόμου | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, εισαγωγή τόμου (1910), χ. σ. | Ναι | Ελληνική | ||||||
33 | 2497 | Μεταρρυθμίσεις επί τα πρόσω και βελτίω | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 1 (1910), σ. 1. | Με την έναρξη του δεύτερου έτους έκδοσης η εκδότρια ως "προγραμματικό άρθρο" παραθέτει καταρχάς ευχαριστίες στους τακτικούς συνεργάτες και ανταποκριτές και στη συνέχεια αναφέρεται στις αλλαγές που έχει επιφέρει προς την ύλη, τους συνεργάτες/-τριες και τα θέματα του περιοδικού . | Ναι | Ελληνική | |||||
34 | 2498 | Διδασκαλία μεταξύ δυο φίλων | Περιγραφή αυτών | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 1 (1910), σ. 2-3. | Το άρθρο έχει ως βασική θεματική τη φοίτηση των κοριτσιών στα παρθεναγωγεία. Μέσα από τη γνωριμία δυο κοριτσιών στην εξοχή, όπου παραθέριζαν διαφαίνεται ο διακαής πόθος της Μαρίας, της πρώτης, να λάβει ανώτερη μόρφωση. Η Έλλη, η δεύτερη, δεν είχε εκτιμήσει την αξία της μάθησης. Όμως η στάση της άλλαξε όταν η Μαρία, που ήταν κορίτσι μεγαλωμένο σε επαρχιακή κωμόπολη της ζήτησε να της κάνει μερικά μαθήματα. | Ναι | Ελληνική | ||||
35 | 2499 | Η μήτηρ | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 1 (1910), σ. 3-5. | Κεντρικός άξονας του άρθρου είναι η σπουδαιότητα του ρόλου της μητέρας. Σύμφωνα με τον Πλίνιο, Ρωμαίο φιλόσοφο, ο άνθρωπος γεννιέται έχοντας λιγότερα εφόδια σε σχέση με τα ζώα. Όμως του δόθηκε η μητέρα, η οποία σαν πρώτη παιδαγωγός διδάσκει στο βρέφος, τη γλώσσα, το περπάτημα και τόσα άλλα. Με την αγάπη της ποδηγετεί το παιδί προς την αρετή, πράγμα σπουδαίο για την κοινωνική πρόοδο. Αυτό επιβεβαιώνουν ο Μέγας Ναπολέων, ο Καντ και ο Πεσταλότσι. | Ναι | Ελληνική | Το άρθρο διακόπτεται από την εικόνα ενός κοριτσιού με τη μητέρα του. Εικόνα χωρίς λεζάντα. | ||||
36 | 2500 | Η σώφρον γυνή κατά το Σολομώντα | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 1 (1910), σ. 5. | Το άρθρο περιγράφει με λεπτομέρεια τις ασχολίες της σωστής γυναίκας. Σύμφωνα με το Σολομώντα, η σωστή γυναίκα είναι εργατική, μαγειρεύει από νωρίς, φτιάχνει εργόχειρα, φροντίζει για την ενδυμασία και γενικότερα, επαγρυπνεί για ο,τιδήποτε στο σπίτι. | Ναι | Ελληνική | Ανυπόγραφο | ||||
37 | 2501 | Ζωής Ναυάγια | Θαμμένη καρδιά | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 1 (1910), σ. 6-7. | Κεντρικός άξονας είναι οι βαθιές πληγές που προκαλεί ο έρωτας στην καρδιά του ανθρώπου, έτσι όπως αποτυπώθηκαν σε ένα φιλικό πρόσωπο. Στο άρθρο, ο νέος άλλοτε ήταν υγιής και γεμάτος όνειρα. Μετά από ένα οικογενειακό-ερωτικό δράμα έχει μεταβληθεί σε ένα σκεπτικό μελαγχολικό άνθρωπο. | Ναι | Ελληνική | Υπογράφεται από το ψευδώνυμο "Αλκυών". | |||
38 | 2502 | Λόγια του αέρος | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 1 (1910), σ. 8. | Πολύ σύντομο άρθρο. Αναφέρεται στη συνομιλία δυο κοριτσιών για τα ταξίδια. | Ναι | Ελληνική | Ανυπόγραφο | ||||
39 | 2503 | Άκρον άωτον σχολαστικότητος | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 1 (1910), σ. 8. | Πολύ σύντομο άρθρο με τη συζήτηση δεσποινίδος και μαθήτριας παρθεναγωγείου. | Ναι | Ελληνική | Ανυπόγραφο | ||||
40 | 2504 | Αστείον | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 1 (1910), σ. 8. | Ναι | Ελληνική | Ανυπόγραφο |
# | Συντάκτης/τρια |
---|---|
1 | Μελανδινού, Χαρίκλεια |
# | Ιδιοκτήτης/τρια |
---|---|
1 | Μελανδινού, Χαρίκλεια |
# | Έντυπο | Είδος Περιοδικού |
---|---|---|
1 | Εφημερίς των Κυριών | Γυναικείο Περιοδικό |
# | Εκδότης/τρια | Έντυπο |
---|---|---|
1 | Μελανδινού, Χαρίκλεια | Εφημερίς των Κυριών |