| ID | 1 |
|---|---|
| Τίτλος | Εφημερίς των Κυριών |
| Υπότιτλος/οι | Γυναικείον Περιοδικόν εκδιδόμενον κατά δεκαπενθημερίαν εν Κωνσταντινουπόλει τη συνεργασία λογίων κυρίων και κυριών |
| Εξώφυλλο |  |
| Έναρξη έκδοσης | 1909-08-01 |
| Λήξη έκδοσης | 1911-07-15 |
| Τόπος έκδοσης | Κωνσταντινούπολη |
| Γλώσσα | Ελληνική |
| Κατηγορία Εντύπου | Περιοδικό |
| Κατηγορία Γυναικείου Περιοδικού | Γυναίκα εκδότρια - γυναικείο αναγνωστικό κοινό |
| Εκδοτικός Οίκος | Τυπογραφείο «ΕΜΠΟΡΙΚΟΝ» |
| Συχνότητα έκδοσης | Δεκαπενθήμερο |
| Σχήμα σελίδας | 4 |
| Ψηφιακό Αποθετήριο Κυψέλης |
|
| Άλλες Βιβλιοθήκες | Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.), http://www.elia.org.gr/entry.fds?entryID=33&pageid... Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, http://serials.nlg.gr/Record/4129 Βιβλιοθήκη Τμήματος Μεσαιωνικών & Νεοελληνικών Σπουδών Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, http://search.lib.auth.gr/Record/870134 |
| Περιγραφή | Η Εφημερίς των Κυριών, Γυναικείον Περιοδικόν εκδιδόμενον κατά δεκαπενθημερίαν εκδόθηκε στην Κωνσταντινούπολη από τη λόγια δασκάλα Χαρίκλεια Μελανδινού, για δύο συνεχόμενα έτη από 01/08/1909 έως 15/07/1911. Το περιοδικό τυπωνόταν στο τυπογραφείο «ΕΜΠΟΡΙΚΟΝ» των Αριστόβουλου και Αναστασιάδη. Το Α΄ έτος είχε 22 τεύχη (186 σελίδες) ενώ το Β΄ έτος είχε 24 (384 σελίδες). Τα τεύχη αριθμούνται άλλοτε με γράμματα, άλλοτε με αριθμούς, ενώ η αρίθμηση των σελίδων είναι συνεχής ανά έτος. Ο αριθμός των σελίδων ανά τεύχος ποικίλει αλλά αυξάνεται σταθερά στο Β’ έτος κυκλοφορίας του περιοδικού από 8 σε 16 σελίδες. Η Εφημερίς των Κυριών εκδιδόταν σε σχήμα 4ο και είχε δεκαπενθήμερη κυκλοφορία, με δύο εξαιρέσεις: από το πρώτο τεύχος μεσολάβησε ένας μήνας για να εκδοθεί το δεύτερο και στις 15 Δεκεμβρίου 1909 δεν εκδόθηκε το τεύχος του εν λόγω δεκαπενθήμερου, αλλά το επόμενο, πρωτοχρονιάτικο τεύχος (01/01/1910), ήταν διπλό. Στο πρώτο έτος το περιοδικό είχε ξεχωριστό εξώφυλλο, ενώ στο δεύτερο όχι. Εντούτοις, το άγαλμα της θεάς Εστίας διατηρείται στο πρωτοσέλιδο σε όλη τη διάρκεια έκδοσης, ως σύμβολο του περιοδικού. Η τιμή της ετήσιας συνδρομής ήταν σταθερή και στα δύο έτη: 25 και 30 αργυρά γρόσια για την Κωνσταντινούπολη και τις επαρχίες της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, αντίστοιχα. Αλλαγή υπάρχει μόνο για τις συνδρομήτριες του εξωτερικού, καθώς στο δεύτερο έτος η τιμή από 6 χρυσά φράγκα αυξήθηκε στα 6,5. Η Εφημερίς των Κυριών αποτελεί γυναικείο έντυπο και από την άποψη της θεματολογίας. Πρόκειται για ένα συντηρητικό έντυπο, που αναπαράγει καθιερωμένους γυναικείους ρόλους: της μητέρας, της συζύγου, της οικοδέσποινας. Αυτά τα πρότυπα, τα οποία περιορίζουν τις γυναίκες εντός του οίκου, εξιδανικεύονται από την Εφημερίδα των Κυριών και παρουσιάζονται ως επιβεβλημένα από τη φύση και τη θρησκεία. Η απουσία διαλόγου ως προς τις γυναικείες διεκδικήσεις και τη χειραφέτηση συνάδει με την εσωστρέφεια των Ρωμιών λογίων πάνω στο γυναικείο ζήτημα και την επιδίωξη συσπείρωσης της εθνικής κοινότητας στη συγκεκριμένη χωροχρονική συγκυρία. Συνεπώς, κυριαρχούν θέματα οικιακής οικονομίας, όπως συνταγές και συμβουλές για τη σωστή διαχείριση του οίκου, θέματα για την ανατροφή των παιδιών, αλλά και αρθρογραφία για το ρόλο της γυναίκας στην ιδιωτική σφαίρα. Επίσης, σημαντική θέση κατέχουν τα διηγήματα, τα ποιήματα και οι βιογραφίες γυναικών. Τέλος, το περιοδικό πραγματεύεται τακτικά θέματα υγείας, ιστορίας και θεολογίας. Κατά το Β΄ έτος αυξάνεται η εικονογράφηση στο περιοδικό, η οποία γίνεται πλουσιότερη εντάσσοντας εικόνες μόδας καθώς σύμφωνα με την αντίληψη του περιοδικού η ενασχόληση των γυναικών με τη μόδα είναι επιτρεπτή, αλλά και προσωπικοτήτων της εποχής καθώς και τόπων με ισχυρή παρουσία του ελληνικού στοιχείου. Ακόμη, δημοσιεύονται εικόνες με παιδιά μικρής ηλικίας προκειμένου να συνδέσει η εκδότρια τις γυναίκες με ρόλους σχετικούς με την ανατροφή και την οικιακότητα. Η εκδότρια αρθρογραφεί σε κάθε τεύχος επιδιώκοντας και συνεργασίες, οι οποίες στο μεγαλύτερο μέρος είναι γυναίκες αρθρογράφοι. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται διευθύντριες και δασκάλες: η Εριέττα Κωνσταντινίδου, η Όλγα Νιτσαΐδου η Ελένη και η Μαριάνθη Ονουφρίου, οι οποίες επικεντρώνονται σε ζητήματα σχετικά με το ρόλο των παρθεναγωγείων και τη θέση της γυναίκας. Υπάρχουν ακόμα πολλά άρθρα, τα οποία υπογράφονται με ψευδώνυμο ή αρκτικόλεξο (ΑΛΚΥΩΝ, Κυρία Ο., Boheme της ζωής, Α.Ρ., κ.α.) και αποδίδονται λόγω του ύφους τους σε γυναίκες. Τέλος, οι άντρες αρθρογράφοι επικεντρώνονται σε επιστημονικά θέματα, όπως ο πρωτοπρεσβύτερος Μανχεστρίας Κωνσταντίνος Ν. Καλλίνικος, καθώς και οι γιατροί Τιμολέων Καρδάρας, Μ. Μωυσείδης και Ν. Βασιλειάδης. Ενδεικτικά από τη μελέτη της αλληλογραφίας της εκδότριας με τις αναγνώστριες, οι περιοχές διανομής του περιοδικού εντός της Κωνσταντινούπολης ήταν: Πέραν, Φανάρι, Ξυλόπορτα, Κοντοσκάλι, Πριγκιπονήσια. Για τις επαρχίες του Οθωμανικού χώρου, η κυκλοφορία του περιοδικού έφτανε στα: βόρεια και ανατολική Θράκη (Σαράντα Εκκλησιές, Βιζύη, Αδριανούπολη), παράλια του Εύξεινου Πόντου (Σινώπη, Τραπεζούντα), πόλεις στα στενά και στα παράλια της Θάλασσας του Μαρμαρά (Καλλίπολη, Ραιδεστός), ανατολικό Αιγαίο (Λήμνος, Λέσβος, Ρόδος) καθώς και στην ενδοχώρα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας (Ικόνιο, Νεάπολη Καππαδοκίας). Στο εξωτερικό σύμφωνα με την αλληλογραφία έχουμε διακίνηση σε Βουλγαρία (Βάρνα), Αίγυπτο (Κάιρο) και Ρωσία (Οδησσός, Rustoff). Οι λόγοι διακοπής της έκδοσης του περιοδικού δεν είναι γνωστοί. Οικονομικές δυσχέρειες υφίστανται, παρόμοιες με άλλων γυναικείων περιοδικών (χωρίς όμως να τεκμηριώνουν αφεαυτές αδυναμία συνέχισης της έκδοσης), όπως: στασιμότητα στις διαφημίσεις, εκκλήσεις για εξόφληση συνδρομών, απώλειες τευχών λόγω της «ακαταστασίας των ταχυδρομείων» και «εκ δευτέρου» αποστολή των ίδιων τευχών, κ.λπ. |
| Σχόλια | |
| Αναφορές/Βιβλιογραφία | Ενδεικτική βιβλιογραφία: Γιασαφάκη, Χαριτωμένη. «Το περιοδικό Εφημερίς των Κυριών (1909-1911) της Χ.Π. Μελανδινού: Ο εκπαιδευτικός του λόγος και ο γυναικείος προορισμός». Στο 4ο Διεθνές επιστημονικό συνέδριο με θέμα Δημοκρατία, δικαιώματα και ανισότητες στην εποχή της κρίσης. Προκλήσεις στον χώρο της έρευνας και της εκπαίδευσης. 27-29 Απριλίου 2018, Ινστιτούτο Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών (ΙΑΚΕ), Ηράκλειο. Γιασαφάκη, Χαριτωμένη. «Το περιοδικό Εφημερίς των Κυριών (1909-1911) της Χ.Π. Μελανδινού και ο γυναικείος προορισμός». Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία, Πανεπιστήμιο Κρήτης, 2016. Γιασαφάκη, Χαριτωμένη. «Ο ρόλος της γυναίκας όπως εγγράφεται στα άρθρα της Εφημερίδος των Κυριών της Χαρίκλειας Μελανδινού (1909-1911)». Ημερίδα με θέμα Κυψέλη: Ψηφιακή ερευνητική βάση δεδομένων. Ο γυναικείος Τύπος στον Οθωμανικό χώρο (1845-1922). 28 Νοεμβρίου 2015, Ρέθυμνο. Dalakoura, Katerina. “Women and Publicity: The Emergence and Course of Women’s Press in Ottoman Context”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. University of Crete & Hellenic Open University. 9-11 November 2018, Rethymno. Dalakoura, Katerina. “Ottoman Women’s Press in Historical Research: State of the Art and Historiographical Issues”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. University of Crete & Hellenic Open University. 9-11 November 2018, Rethymno. Δαλακούρα, Κατερίνα. «Γυναικεία εκδοτική δραστηριότητα στον οθωμανικό
χώρο: Το φαινόμενο, οι προεκτάσεις και η πορεία του». Ημερίδα με θέμα Κυψέλη: Ψηφιακή ερευνητική βάση δεδομένων. Ο γυναικείος Τύπος στον Οθωμανικό χώρο (1845-1922). 28 Νοεμβρίου 2015, Ρέθυμνο. http://cms.fks.uoc.gr/kypseli/ Σημείωση: Η περιγραφή του εντύπου έχει στηριχθεί (πρωτίστως) στη μελέτη
του ίδιου του εντύπου και στην υπάρχουσα δευτερογενή βιβλιογραφία. |
Άρθρα του Εφημερίς των Κυριών
| # | ID | Τίτλος | Υπότιτλος/οι | Έντυπο | Στοιχεία βιβλιογραφικής αναφοράς | Περίληψη | Πρωτότυπο | Μεταφρασμένο | Τίτλος πρωτότυπου (για μεταφρασμένο) | Γλώσσα πρωτότυπου | Συγγραφέας πρωτότυπου (για μεταφρασμένο) | Σχόλια |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 61 | 2529 | Διδασκαλία μεταξύ δυο φίλων | Γενική επισκόπησις της ιστορίας και η εξ'αυτής ωφέλεια | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 15 (1911), σ. 224-225. | Η διδασκαλία της Έλλης συνεχίζεται με την Περσική αυτοκρατορία, που είχε επιτεθεί στην Ελλάδα χωρίς επιτυχία, και με τους Μήδους. Με την ολοκλήρωση της παράθεσης των αρχαίων λαών της Ασίας, η περιγραφή συνεχίζεται με τους λαούς της Αφρικής. Γίνεται εκτενής αναφορά στους Αιγύπτιους: στην οικονομία που στηριζόταν στις πλημμύρες του Νείλου, στην παραγωγή παπύρου, στις πυραμίδες, στις μούμιες, στην κοινωνική διαστρωμάτωση και στα τρία είδη γραμμάτων των Αιγυπτίων. Τέλος, το άρθρο αναφέρεται στους Καρχηδόνιους, ισχυρό αντίπαλο της Ρώμης, από την οποία και νικήθηκε. | Ναι | Ελληνική | ||||
| 62 | 2530 | Γιατί; | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 15 (1911), σ. 225-226. | Ναι | Ελληνική | ||||||
| 63 | 2531 | Η γυνή εν τη φιλανθρωπία | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 15 (1911), σ. 227. | Το άρθρο τονίζει την αξία της φιλανθρωπίας. Η ευεργεσία,προερχόμενη από το θεό, περικλείει τις έννοιες τους αγαθού, του ωραίου και του μέγιστου. Ο άνθρωπος που ευεργετεί, εξυψώνεται ηθικά. Το άρθρο τονίζει ότι η γυναικεία φύση, από την οποία πηγάζει αγάπη και στοργή, έχει ως αποστολή να πράττει το αγαθό. Πάντα μέσω της φιλανθρωπίας που είναι σπουδαία αρετή μακριά από άσκοπες πολυτέλειες. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 64 | 2532 | Α' Κάλλος και υγεία | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 15 (1911), σ. 228-229. | Το άρθρο εγκωμιάζει το ωραίο. Σύμφωνα και με τον Πλάτωνα το ωραίο είναι εκδήλωση της αληθείας. Όπως και στα αρχαϊκά χρόνια, η γυναίκα οφείλει να διατηρήσει την ομορφιά τηρώντας συγκεκριμένους κανόνες υγιεινής. Ακόμα και στα παιδιά που γέννιουνται με κάποιου είδους ευαισθησία, κουβαλώντας αμαρτήματα των γονιών τους, η καθημερινή επαφή με τον ήλιο και τη φύση καθώς και μια ευήλια και ευάερη κατοικία, φέρνουν βελτίωση. | Ναι | Ελληνική | Το άρθρο ανήκει στη μόνιμη στήλη " Η υγιεινή της καλλονής". Υπογράφεται από το ψευδώνυμο "Εις υγιεινολόγος". | ||||
| 65 | 2533 | Εικόνα | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 15 (1911), σ. 229. | Μαχμούτ-Σεφκέτ πασάς | |||||||
| 66 | 2534 | Εικόνα | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 15 (1911), σ. 229 | Αχμέτ-Ριζά βεής. | |||||||
| 67 | 2535 | Μια στιγμή της ζωής των εντόμων | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 15 (1911), σ. 230-231. | Ο αρθρογράφος περιγράφει ένα από τα θαυμαστά δημιουργήματα του θεού που υπάρχουν στη φύση. Τη μετατροπή της κάμπιας μέσα στο κουκούλι της σε έντομο. Με ένα αρκετά εντυπωσιακό τρόπο, κατά την ανατολή του ηλίου, μέρος του κεφαλιού του εντόμου βγαίνει από το κουκούλι. Οι προσπάθειες μέχρι να βγει ολόκληρο, να περπατήσει και να κουνήσει τα φτερά είναι κοπιαστικές. Όμως χάρη στον δημιουργό πετάει χαρούμενο στον αέρα. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 68 | 2536 | Πόθες προκίπτουσιν οι ασθένειαι των μικρών | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 15 (1911), σ. 231-232. | Το άρθρο απευθύνεται κυρίως στις μητέρες. Δίνει αναλυτικές οδηγίες για τον σωστό αερισμό του παιδικού δωματίου, τη θερμοκρασία και το περιβάλλον στο οποίο θα του αλλάζει η μητέρα τα ασπρόρουχα κ.α. Ακόμα, το άρθρο κατευθύνει τη μητέρα για το κατάλληλο ντύσιμο του μωρού, όταν βγαίνει από το σπίτι. Όλες οι παραπάνω συμβουλές πρέπει να τηρούνται, ώστε το μικρό παιδί να προφυλαχτεί από κρυολογήματα. | Ναι | Ελληνική | Υπογράφεται από το ψευδώνυμο "Μία ιατρός". | ||||
| 69 | 2537 | Δήλωσις | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 15 (1911), σ. 232. | Παράκληση για εξόφληση λογιαριαμών από Αδριανούπολη | Ναι | Ελληνική | Ανυπόγραφο | ||||
| 70 | 2538 | Εικόνα | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 15 (1911), σ. 232 | Άποψις Ικονίου. | |||||||
| 71 | 2539 | [Μόδα] | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 15 (1911), σ. 233. | Το άρθρο έχει τη μορφή επιστολής προς όλες τις αναγνώστριες. Στην ουσία η αρθογράφος παρουσιάζει τη γνώμη της για τη νέα μόδα με τα σαλβάρια και τα βρακοφουστάνια από την Ευρώπη. Το ύφος είναι επικριτικό και ειρωνικό προς τις αναγνώστριες που θα το τολμήσουν. | Ναι | Ελληνική | Άρθρο στη μόνιμη στήλη "Ανοικτή επιστολή". Υπογράφεται από την "Κυρία Ο". | ||||
| 72 | 3163 | Εικόνα | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 5 (1910), σ. 71. | Δύο βασίλισσαι της Πορτογαλίας εν εξορία. Μαρία Πία, μήτηρ του δολοφονηθέντος βασιλέως Καρόλου του Α΄ και Μαρία Αμαλία, μήτηρ του εκπτώτου Βασιλέως Μανουήλ του Β' . Εκ της εφημερίδος "Σταμπούλ". | |||||||
| 73 | 3165 | Σαπφώ Λεοντιάς ή του γένους διδάσκαλος | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 21 (1911), σ. 324-325. | Ναι | Ελληνική | Έπεται το τέλος. Αναδημοσίευση από το περιοδικό “Πλειάς”. | |||||
| 74 | 3166 | Σαπφώ Λεοντιάς ή του γένους διδάσκαλος | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 22 (1911), σ. 338-339. | Ναι | Ελληνική | Αναδημοσίευση από το περιοδικό “Πλειάς”. | |||||
| 75 | 3346 | Διαφήμιση | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 10 (1909), σ. 88. | Ελληνική | Διαφήμιση "Εις του Κώτσου". | ||||||
| 76 | 3347 | Διαφήμιση | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 10 (1909), σ. 88. | Γαλλική | Διαφήμιση Vin chignoli | ||||||
| 77 | 3348 | Δήλωσις και ευχαριστήρια | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 11 (1909), σ. 90. | Δήλωση της εκδότριας προς τις αναγνώστριες σχετικά με την αύξηση της ύλης και παράκληση για νέους συνδρομητές. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 78 | 3349 | Η πρόοδος εν τη ιστορία | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 11 (1909), σ. 91-92. | Στο άρθρο παρουσιάζεται η τρίτη αιτία της προόδου κατά τη διάρκεια των αιώνων. Είναι η αυτοθυσία μεγαλόκαρδων ανθρώπων οι οποίοι δίνουν τη ζωή τους για το κοινό καλό. Τα παραδείγματα που αναφέρονται είναι πολλά: ο Ρήγας Φεραίος, ο Ισπανός Φέρρερ και πολλοί άλλοι, με τις πρωτοπόρες για την εποχή τους αντιλήψεις θυσιάστηκαν για να υπερασπιστούν την αλήθεια των ιδεών τους. Έτσι, συγκινώντας ακόμα και τους εχθρούς τους, έφεραν την ανθρωπότητα ένα βήμα πιο μπροστά. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 79 | 3350 | Η νεότης | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 11 (1909), σ. 92. | Το άρθρο ξεκινά με την περιγραφή δυο καλλιτεχνών, που εκθειάζουν, ο πρώτος μέσω της ζωγραφικής και ο δεύτερος μέσω της ποίησης, την ομορφιά της φύσης και αλλά και της νεότητας. Με αφορμή τα παραπάνω, τονίζεται το εφήμερο της νιότης. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 80 | 3351 | Πόνος | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Β, τχ. 5 (1910), σ. 77. | Ναι | Ελληνική |
Συντάκτης/τρια του Εφημερίς των Κυριών
| # | Συντάκτης/τρια |
|---|---|
| 1 | Μελανδινού, Χαρίκλεια |
Ιδιοκτήτης/τρια του Εφημερίς των Κυριών
| # | Ιδιοκτήτης/τρια |
|---|---|
| 1 | Μελανδινού, Χαρίκλεια |
Είδος Περιοδικού
| # | Έντυπο | Είδος Περιοδικού |
|---|---|---|
| 1 | Εφημερίς των Κυριών | Γυναικείο Περιοδικό |
Εκδότης/τρια του Εφημερίς των Κυριών
| # | Εκδότης/τρια | Έντυπο |
|---|---|---|
| 1 | Μελανδινού, Χαρίκλεια | Εφημερίς των Κυριών |