| ID | 1 |
|---|---|
| Τίτλος | Εφημερίς των Κυριών |
| Υπότιτλος/οι | Γυναικείον Περιοδικόν εκδιδόμενον κατά δεκαπενθημερίαν εν Κωνσταντινουπόλει τη συνεργασία λογίων κυρίων και κυριών |
| Εξώφυλλο |  |
| Έναρξη έκδοσης | 1909-08-01 |
| Λήξη έκδοσης | 1911-07-15 |
| Τόπος έκδοσης | Κωνσταντινούπολη |
| Γλώσσα | Ελληνική |
| Κατηγορία Εντύπου | Περιοδικό |
| Κατηγορία Γυναικείου Περιοδικού | Γυναίκα εκδότρια - γυναικείο αναγνωστικό κοινό |
| Εκδοτικός Οίκος | Τυπογραφείο «ΕΜΠΟΡΙΚΟΝ» |
| Συχνότητα έκδοσης | Δεκαπενθήμερο |
| Σχήμα σελίδας | 4 |
| Ψηφιακό Αποθετήριο Κυψέλης |
|
| Άλλες Βιβλιοθήκες | Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.), http://www.elia.org.gr/entry.fds?entryID=33&pageid... Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, http://serials.nlg.gr/Record/4129 Βιβλιοθήκη Τμήματος Μεσαιωνικών & Νεοελληνικών Σπουδών Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, http://search.lib.auth.gr/Record/870134 |
| Περιγραφή | Η Εφημερίς των Κυριών, Γυναικείον Περιοδικόν εκδιδόμενον κατά δεκαπενθημερίαν εκδόθηκε στην Κωνσταντινούπολη από τη λόγια δασκάλα Χαρίκλεια Μελανδινού, για δύο συνεχόμενα έτη από 01/08/1909 έως 15/07/1911. Το περιοδικό τυπωνόταν στο τυπογραφείο «ΕΜΠΟΡΙΚΟΝ» των Αριστόβουλου και Αναστασιάδη. Το Α΄ έτος είχε 22 τεύχη (186 σελίδες) ενώ το Β΄ έτος είχε 24 (384 σελίδες). Τα τεύχη αριθμούνται άλλοτε με γράμματα, άλλοτε με αριθμούς, ενώ η αρίθμηση των σελίδων είναι συνεχής ανά έτος. Ο αριθμός των σελίδων ανά τεύχος ποικίλει αλλά αυξάνεται σταθερά στο Β’ έτος κυκλοφορίας του περιοδικού από 8 σε 16 σελίδες. Η Εφημερίς των Κυριών εκδιδόταν σε σχήμα 4ο και είχε δεκαπενθήμερη κυκλοφορία, με δύο εξαιρέσεις: από το πρώτο τεύχος μεσολάβησε ένας μήνας για να εκδοθεί το δεύτερο και στις 15 Δεκεμβρίου 1909 δεν εκδόθηκε το τεύχος του εν λόγω δεκαπενθήμερου, αλλά το επόμενο, πρωτοχρονιάτικο τεύχος (01/01/1910), ήταν διπλό. Στο πρώτο έτος το περιοδικό είχε ξεχωριστό εξώφυλλο, ενώ στο δεύτερο όχι. Εντούτοις, το άγαλμα της θεάς Εστίας διατηρείται στο πρωτοσέλιδο σε όλη τη διάρκεια έκδοσης, ως σύμβολο του περιοδικού. Η τιμή της ετήσιας συνδρομής ήταν σταθερή και στα δύο έτη: 25 και 30 αργυρά γρόσια για την Κωνσταντινούπολη και τις επαρχίες της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, αντίστοιχα. Αλλαγή υπάρχει μόνο για τις συνδρομήτριες του εξωτερικού, καθώς στο δεύτερο έτος η τιμή από 6 χρυσά φράγκα αυξήθηκε στα 6,5. Η Εφημερίς των Κυριών αποτελεί γυναικείο έντυπο και από την άποψη της θεματολογίας. Πρόκειται για ένα συντηρητικό έντυπο, που αναπαράγει καθιερωμένους γυναικείους ρόλους: της μητέρας, της συζύγου, της οικοδέσποινας. Αυτά τα πρότυπα, τα οποία περιορίζουν τις γυναίκες εντός του οίκου, εξιδανικεύονται από την Εφημερίδα των Κυριών και παρουσιάζονται ως επιβεβλημένα από τη φύση και τη θρησκεία. Η απουσία διαλόγου ως προς τις γυναικείες διεκδικήσεις και τη χειραφέτηση συνάδει με την εσωστρέφεια των Ρωμιών λογίων πάνω στο γυναικείο ζήτημα και την επιδίωξη συσπείρωσης της εθνικής κοινότητας στη συγκεκριμένη χωροχρονική συγκυρία. Συνεπώς, κυριαρχούν θέματα οικιακής οικονομίας, όπως συνταγές και συμβουλές για τη σωστή διαχείριση του οίκου, θέματα για την ανατροφή των παιδιών, αλλά και αρθρογραφία για το ρόλο της γυναίκας στην ιδιωτική σφαίρα. Επίσης, σημαντική θέση κατέχουν τα διηγήματα, τα ποιήματα και οι βιογραφίες γυναικών. Τέλος, το περιοδικό πραγματεύεται τακτικά θέματα υγείας, ιστορίας και θεολογίας. Κατά το Β΄ έτος αυξάνεται η εικονογράφηση στο περιοδικό, η οποία γίνεται πλουσιότερη εντάσσοντας εικόνες μόδας καθώς σύμφωνα με την αντίληψη του περιοδικού η ενασχόληση των γυναικών με τη μόδα είναι επιτρεπτή, αλλά και προσωπικοτήτων της εποχής καθώς και τόπων με ισχυρή παρουσία του ελληνικού στοιχείου. Ακόμη, δημοσιεύονται εικόνες με παιδιά μικρής ηλικίας προκειμένου να συνδέσει η εκδότρια τις γυναίκες με ρόλους σχετικούς με την ανατροφή και την οικιακότητα. Η εκδότρια αρθρογραφεί σε κάθε τεύχος επιδιώκοντας και συνεργασίες, οι οποίες στο μεγαλύτερο μέρος είναι γυναίκες αρθρογράφοι. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται διευθύντριες και δασκάλες: η Εριέττα Κωνσταντινίδου, η Όλγα Νιτσαΐδου η Ελένη και η Μαριάνθη Ονουφρίου, οι οποίες επικεντρώνονται σε ζητήματα σχετικά με το ρόλο των παρθεναγωγείων και τη θέση της γυναίκας. Υπάρχουν ακόμα πολλά άρθρα, τα οποία υπογράφονται με ψευδώνυμο ή αρκτικόλεξο (ΑΛΚΥΩΝ, Κυρία Ο., Boheme της ζωής, Α.Ρ., κ.α.) και αποδίδονται λόγω του ύφους τους σε γυναίκες. Τέλος, οι άντρες αρθρογράφοι επικεντρώνονται σε επιστημονικά θέματα, όπως ο πρωτοπρεσβύτερος Μανχεστρίας Κωνσταντίνος Ν. Καλλίνικος, καθώς και οι γιατροί Τιμολέων Καρδάρας, Μ. Μωυσείδης και Ν. Βασιλειάδης. Ενδεικτικά από τη μελέτη της αλληλογραφίας της εκδότριας με τις αναγνώστριες, οι περιοχές διανομής του περιοδικού εντός της Κωνσταντινούπολης ήταν: Πέραν, Φανάρι, Ξυλόπορτα, Κοντοσκάλι, Πριγκιπονήσια. Για τις επαρχίες του Οθωμανικού χώρου, η κυκλοφορία του περιοδικού έφτανε στα: βόρεια και ανατολική Θράκη (Σαράντα Εκκλησιές, Βιζύη, Αδριανούπολη), παράλια του Εύξεινου Πόντου (Σινώπη, Τραπεζούντα), πόλεις στα στενά και στα παράλια της Θάλασσας του Μαρμαρά (Καλλίπολη, Ραιδεστός), ανατολικό Αιγαίο (Λήμνος, Λέσβος, Ρόδος) καθώς και στην ενδοχώρα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας (Ικόνιο, Νεάπολη Καππαδοκίας). Στο εξωτερικό σύμφωνα με την αλληλογραφία έχουμε διακίνηση σε Βουλγαρία (Βάρνα), Αίγυπτο (Κάιρο) και Ρωσία (Οδησσός, Rustoff). Οι λόγοι διακοπής της έκδοσης του περιοδικού δεν είναι γνωστοί. Οικονομικές δυσχέρειες υφίστανται, παρόμοιες με άλλων γυναικείων περιοδικών (χωρίς όμως να τεκμηριώνουν αφεαυτές αδυναμία συνέχισης της έκδοσης), όπως: στασιμότητα στις διαφημίσεις, εκκλήσεις για εξόφληση συνδρομών, απώλειες τευχών λόγω της «ακαταστασίας των ταχυδρομείων» και «εκ δευτέρου» αποστολή των ίδιων τευχών, κ.λπ. |
| Σχόλια | |
| Αναφορές/Βιβλιογραφία | Ενδεικτική βιβλιογραφία: Γιασαφάκη, Χαριτωμένη. «Το περιοδικό Εφημερίς των Κυριών (1909-1911) της Χ.Π. Μελανδινού: Ο εκπαιδευτικός του λόγος και ο γυναικείος προορισμός». Στο 4ο Διεθνές επιστημονικό συνέδριο με θέμα Δημοκρατία, δικαιώματα και ανισότητες στην εποχή της κρίσης. Προκλήσεις στον χώρο της έρευνας και της εκπαίδευσης. 27-29 Απριλίου 2018, Ινστιτούτο Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών (ΙΑΚΕ), Ηράκλειο. Γιασαφάκη, Χαριτωμένη. «Το περιοδικό Εφημερίς των Κυριών (1909-1911) της Χ.Π. Μελανδινού και ο γυναικείος προορισμός». Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία, Πανεπιστήμιο Κρήτης, 2016. Γιασαφάκη, Χαριτωμένη. «Ο ρόλος της γυναίκας όπως εγγράφεται στα άρθρα της Εφημερίδος των Κυριών της Χαρίκλειας Μελανδινού (1909-1911)». Ημερίδα με θέμα Κυψέλη: Ψηφιακή ερευνητική βάση δεδομένων. Ο γυναικείος Τύπος στον Οθωμανικό χώρο (1845-1922). 28 Νοεμβρίου 2015, Ρέθυμνο. Dalakoura, Katerina. “Women and Publicity: The Emergence and Course of Women’s Press in Ottoman Context”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. University of Crete & Hellenic Open University. 9-11 November 2018, Rethymno. Dalakoura, Katerina. “Ottoman Women’s Press in Historical Research: State of the Art and Historiographical Issues”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. University of Crete & Hellenic Open University. 9-11 November 2018, Rethymno. Δαλακούρα, Κατερίνα. «Γυναικεία εκδοτική δραστηριότητα στον οθωμανικό
χώρο: Το φαινόμενο, οι προεκτάσεις και η πορεία του». Ημερίδα με θέμα Κυψέλη: Ψηφιακή ερευνητική βάση δεδομένων. Ο γυναικείος Τύπος στον Οθωμανικό χώρο (1845-1922). 28 Νοεμβρίου 2015, Ρέθυμνο. http://cms.fks.uoc.gr/kypseli/ Σημείωση: Η περιγραφή του εντύπου έχει στηριχθεί (πρωτίστως) στη μελέτη
του ίδιου του εντύπου και στην υπάρχουσα δευτερογενή βιβλιογραφία. |
Άρθρα του Εφημερίς των Κυριών
| # | ID | Τίτλος | Υπότιτλος/οι | Έντυπο | Στοιχεία βιβλιογραφικής αναφοράς | Περίληψη | Πρωτότυπο | Μεταφρασμένο | Τίτλος πρωτότυπου (για μεταφρασμένο) | Γλώσσα πρωτότυπου | Συγγραφέας πρωτότυπου (για μεταφρασμένο) | Σχόλια |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 161 | 3448 | Δήλωσις | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 7 (1909), σ. 58. | Ναι | Ελληνική | ||||||
| 162 | 3449 | Η πρόοδος εν τη ιστορία | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 7 (1909), σ. 59-60. | Το άρθρο ξεκινά αναλύοντας τις δυο ακραίες απόψεις σχετικά με την πρόοδο της ανθρωπότητας. Για τους πεσιμιστές η πρόοδος δεν υφίσταται, ενώ για τους υπεραισιόδοξους η ανθρωπότητα προοδεύει αδιάλειπτα. Ο αρθρογράφος υποστηρίζει τη μέση οδό: είναι φορές που ο ανθρώπινος πολιτισμός έκανε δυο βήματα πίσω, αλλά μετά από κάποιο διάστημα έκανε τέσσερα βήματα μπροστά. Τέλος, συστήνει στους μελετητές να συσχετίζουν μια εποχή με το παρελθόν και, όπου είναι δυνατό, και με το μέλλον της. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 163 | 3450 | Αι ονειροπόλοι γυναίκες | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 7 (1909), σ. 60-61. | Το άρθρο αναλύει τα χαρακτηριστικά και τη συμπεριφορά της ονειροπόλου γυναίκας. Αναφέρεται στην τάση για ονειροπώληση, την ηλικία που εμφανίζεται πότε αυτή μεταβάλλεται σε "πρόβλημα". Τα κύρια χαρακτηριστικά της, υπερβολική αγάπη για τη φύση και αποστροφή προς τα κοσμικά, αιώνια προσμονή προς κάτι απροσδιόριστο, καθιστούν την νεαρή κοπέλα και γυναίκα δυστυχισμένη ακόμα και στο γάμο. Γι’ αυτό ο/η αρθρογράφος προτρέπει τους γονείς να δημιουργήσουν το κατάλληλο περιβάλλον ώστε τα νεαρά κορίτσια να μην καταλήξουν στον τύπο της ονειροπόλου γυναίκας, η οποία παραμένει δυστυχής σε όλη της τη ζωή. | Ναι | Ελληνική | Υπογράφεται από τον/τη ΜΜσδς. Εν είδει στήλης τίθεται πριν την παράθεση του άρθρου η φράση "Από την κοινωνικήν ζωήν". Μάλλον πρόκειται για προσπάθεια της εκδότριας για δημιουργία στηλών με βάση τα κείμενα που της στέλλονται, καθώς ο ίδιος "υπερ-τιτλος" μπαίνει και σε άλλο κείμενο άλλου/ης συγγραφέως. Και τα δύο κείμενα πέραν της ανάλυσης του θέματος του κάνουν αναφορά και σε κάποιο πραγματικό περιστατικό που έλαβε χώρα στην πόλη ή είχε στην εμπειρία του ο/η συγγραφέας. | ||||
| 164 | 3451 | Η γυνή και τα άνθη | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 7 (1909), σ. 62-63. | Το άρθρο ξενικά τονίζοντας τη σχέση της καλής οικοδέσποινας με τα άνθη. Τα λουλούδια προσφέρουν ευωδία, ευθυμία αλλά μας παρηγορούν και όταν νιώθουμε μοναξιά. Συμβολίζουν το σεβασμό, την αφοσίωση, τη χαρά και την ευτυχία. Γι’ αυτό η σωστή οικοδέσποινα φροντίζει να στολίζει το σπίτι της με βάζα με λουλούδια, τα οποία περιποιείται με υπομονή. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 165 | 3452 | Απαντήσεις | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 7 (1909), σ. 63. | Απαντήσεις στην ερώτηση που είχε δημοσιευτεί στο τεύχος 4 ("Τι εμφαίνει ο αναστεναγμός;"). Δημοσιεύονται τρεις σύντομες απαντήσεις. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 166 | 3453 | Πρακτικαί γνώσεις | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 7 (1909), σ. 64. | Πρόκειται για συνταγές με μήλα. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 167 | 3454 | Το ηλιακόν φως | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 7 (1909), σ. 64. | Η συμβολή του ηλιακού φωτός για την υγιεινή των εσωτερικών χώρων. | Ναι | Ελληνική | Ανυπόγραφο | ||||
| 168 | 3455 | Μικρά αλληλογραφία | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 7 (1909), σ. 64. | Πολύ σύντομη επικοινωνία με αναγνώστριες συνδρομήτριες (ευχαριστίες για επιστολές αναγνωστριών με θετικές κρίσεις για το έντυπο, ενημέρωση για την αποστολή/παραλαβή εντύπων χρημάτων, αλλαγής διεύθυνσης, αποδείξεων κλπ). | Ναι | Ελληνική | |||||
| 169 | 3456 | Διαφήμιση | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 7 (1909), σ. 64. | Γαλλική | Διαφήμιση της Κων/πόλης γραμμένη στα Γαλλικά, Vin chignoli. | ||||||
| 170 | 3457 | Δήλωσις και ευχαριστήρια | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 8, 9 (1910), σ. 66. | Ναι | Ελληνική | ||||||
| 171 | 3458 | Το νέον έτος 1910 | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 8 & 9 (1910), σ. 67. | Το παρόν άρθρο έχει επετειακό περιεχόμενο. Η ιδιοκτήτρια του περιοδικού διαπιστώνει ότι οι άνθρωποι έχουν την τάση να στηρίζουν τις ελπίδες και τις επιθυμίες τους στο νέο έτος. Τέλος, δίνει τις ευχές της στους αναγνώστες του περιοδικού. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 172 | 3459 | Ο προορισμός της γυναικός | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 8 & 9 (1910), σ. 68-69. | Στο άρθρο αναλύει το ρόλο της γυναίκας, ο οποίος περιορίζεται στα όρια της ιδιωτικής σφαίρας. Γίνεται εκτενής αναφορά στη σπουδαιότητα του ρόλου της ως μητέρα και οικοδέσποινα. Εντούτοις και οι άγαμες γυναίκες έχουν σημαντική αποστολή φροντίζοντας όποιον έχει ανάγκη. Με την ευλογία της εκκλησίας οι γυναίκες αντλούν δύναμη για να συνεχίσουν το σπουδαίο, αλλά δύσκολο έργο τους. | Ναι | Κάρμεν Σύλβα | Στο τέλος του άρθρου παρατίθεται το όνομα Κάρμεν Σύλβα, το οποίο είναι το λογοτεχνικό ψευδώνυμο της Pauline Elisabeth Ottilie Luise ( 29 December 1843 - 3 March/2 November 1916), βασίλισσας της Ρουμανίας (συζύγου του Καρόλου του Ι). Πρόκειται για μεταφρασμένο επομένως κείμενο, του οποίο ο/η μεταφραστής δεν καταγράφεται. Έτσι "αποδίδεται" εδώ στην εκδότρια. Πέρα από το ψευδώνυμο αυτό με το οποίο είναι ευρύτερα γνωστή η συγγραφέας του πρωτοτύπου, αναφέρεται και ως Elisabeth, Queen of Romania και Elisabeth of Wied. | ||||
| 173 | 3460 | Ο πόθος | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 8 & 9 (1910), σ. 69. | Ναι | Ελληνική | ||||||
| 174 | 3461 | Αρραβώνες | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 8, 9 (1910), σ. 69. | Ναι | Ελληνική | Υπογράφεται από τα αρχικά ΜΜ. | |||||
| 175 | 3462 | Η πρόοδος εν τη ιστορία | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 8 & 9 (1910), σ. 70-71. | Ένα ακόμα άρθρο για την πρόοδο της ανθρωπότητας. Αυτή τη φορά εστιάζει στις αιτίες, ξεκινώντας από τη θεϊκή εκλογή του εκλεκτού λαού, του Ισραήλ, να παιδαγωγήσει τον υπόλοιπο κόσμο. Εξίσου σημαντικοί για την πρόοδο ήταν και η συμβολή της Ρώμης αλλά και της Ελλάδος. Το άρθρο ολοκληρώνεται με πολλά παραδείγματα σπουδαίων ανδρών, όπως του Γουτεμβέργιου και του Νεύτωνα, οι οποίοι με την εργασία τους βοήθησαν στην πρόοδο του ανθρώπινου πνεύματος. | Ναι | Ελληνική | |||||
| 176 | 3463 | Αλήθειαι | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 8,9 (1910), σ. 71. | Ναι | Ελληνική | ||||||
| 177 | 3464 | Απαντήσεις | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 8, 9 (1910), σ. 71. | Σύντομες ερωτήσεις και απαντήσεις που θέτουν οι αναγνώστριες | Ναι | Ελληνική | |||||
| 178 | 3465 | Εκών της ανθρώπινης ζωής | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 8 & 9 (1910), σ. 72. | Το παρόν άρθρο παρομοιάζει τη ζωή με ένα δρόμο στο τέλος του οποίου υπάρχει ένας γκρεμός, δηλαδή ο θάνατος Σε αυτόν το δρόμο ο άνθρωπος δεν μπορεί παρά να βαδίζει με σύμβουλο την αρετή και να εκτελεί το καθήκον του . | Ναι | Ελληνική | Συνοδεύεται από εικόνα της αρθρογράφου. | ||||
| 179 | 3466 | Χρησμός | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 8 & 9 (1909), σ. 72. | Ναι | Ελληνική | Υπογράφεται από τον/την ΑντΔ. | |||||
| 180 | 3467 | Βιογραφία της αθανάτου Λέσβιας αοιδού Σαπφούς | Εφημερίς των Κυριών | Έτος Α, τχ. 8, 9 (1910). σ. 73-77. | Ναι | Ελληνική | Συνοδεύεται από σχέδιο που απεικονίζει την ποιήτρια |
Συντάκτης/τρια του Εφημερίς των Κυριών
| # | Συντάκτης/τρια |
|---|---|
| 1 | Μελανδινού, Χαρίκλεια |
Ιδιοκτήτης/τρια του Εφημερίς των Κυριών
| # | Ιδιοκτήτης/τρια |
|---|---|
| 1 | Μελανδινού, Χαρίκλεια |
Είδος Περιοδικού
| # | Έντυπο | Είδος Περιοδικού |
|---|---|---|
| 1 | Εφημερίς των Κυριών | Γυναικείο Περιοδικό |
Εκδότης/τρια του Εφημερίς των Κυριών
| # | Εκδότης/τρια | Έντυπο |
|---|---|---|
| 1 | Μελανδινού, Χαρίκλεια | Εφημερίς των Κυριών |