• Περιεχόμενα
  Ευρυδίκη Α Έτος (215.591 KB)
• Περιεχόμενα
  Ευρυδίκη Β Έτος (261.913 KB)
• Περιεχόμενα
  Ευρυδίκη Γ Έτος (52.428 KB)

Ανέμη: Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Νεοελληνικών Σπουδών περιλαμβάνει από το Α Έτος τα τεύχη 1-19 (21/11/1870 έως 24/3/1871), από το Β Έτος υπάρχουν τα τεύχη 1-7(15/1/1872 έως 15/4/1872) και τα τεύχη 11-16 (15/6/1872 έως 30/8/1872) και ολόκληρο το Γ Έτος.

Βιβλιοθήκη της Βουλής Α Έτος (1870-1871) τεύχη 1-19, 26-48, Β Έτος (1872) τεύχη 1-6 (δεν υπάρχουν όλα τα τεύχη) σε μικροφίλμ

Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Κρήτης (μικροφίλμ και φωτοτυπία)(http://catalog.parliament.gr/hipres/help/null/horizon/microfilms.htm)

Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.) περιλαμβάνει όλα τα έτη και τα τεύχη

(http://eliaserver.elia.org.gr/elia/site/content.php?sel=33&showimg=true&firstDt=0&present=343284)

Το γυναικείο περιοδικό «Ευρυδίκη» εκδίδεται για τρία χρόνια στην Κωνσταντινούπολη, από τις 21 Νοεμβρίου 1870 έως τις 30 Μαΐου 1873. Συνολικά εκδίδονται 76 τεύχη, τα οποία αποτελούνται από 878 σελίδες. Αναλυτικότερα, το πρώτο έτος αντιστοιχεί στις εξής ημερομηνίες: 21 Νοεμβρίου 1870 έως 24 Μαρτίου 1871 (1-19 τεύχος) και 14 Απριλίου 1871 έως 30 Οκτωβρίου 1871 (20-50 τεύχος). Το δεύτερο έτος με 20 τεύχη, εκδίδεται από τις 15 Ιανουαρίου 1872 έως 20 Οκτωβρίου 1872. Τέλος, το τρίτο έτος εκδίδεται από τις 8 Μαρτίου 1873 έως 30 Μαΐου 1873, σε αυτό συμπεριλαμβάνονται 6 τεύχη. Υπάρχουν πέντε διαφορετικοί τίτλοι που διατρέχουν τα τεύχη του περιοδικού. Συγκεκριμένα, ο πρώτος τίτλος ο οποίος υπάρχει στα δυο πρώτα τεύχη είναι "γυναικεία εβδομαδιαία επιθεώρησις εκδιδομένη υπό Αιμιλίας Κτενά Λεοντιάδος", ο δεύτερος, ο οποίος καλύπτει από το τρίτο έως το δέκατο ένατο τεύχος είναι "γυναικεία εβδομαδιαία επιθεώρησις μετά σχεδίων εργοχείρων". Ο τρίτος τίτλος είναι "γυναικεία επιθεώρησις μετά σχεδίων εργοχείρων", ο οποίος υπάρχει από το εικοστό έως το πεντηκοστό τεύχος. Ο τέταρτος τίτλος, ο οποίος διατρέχει όλα τα τεύχη του δεύτερου έτους είναι "γυναικεία επιθεώρησις μετά σχεδίων εργοχείρων εκδιδομένη δις του μηνός υπό Αιμιλίας Κτενά Λεοντιάδος τη ευμενεί συνεργασία λογίων ομογενών". Τέλος, το τρίτο έτος έχει τον τίτλο "επιθεώρησις εκδιδόμενη δις του μηνός εν Κωνσταντινουπόλει". Επιπλέον, το περιοδικό δεν έχει σταθερή περιοδικότητα ούτε σταθερό σχήμα. Αναλυτικότερα, στο πρώτο έτος από το πρώτο έως το δέκατο ένατο τεύχος είναι δίστηλο, το σχήμα του είναι όγδοο και εκδίδεται μια φορά την εβδομάδα. Από το εικοστό έως το τεσσαρακοστό όγδοο τεύχος το περιοδικό παραμένει δίστηλο, αλλάζει όμως το σχήμα και η περιοδικότητα. Πιο συγκεκριμένα,το σχήμα γίνεται τέταρτο και από εβδομαδιαίο γίνεται πενθήμερο. Όσον αφορά τα δυο τελευταία τεύχη του πρώτου έτους, οι στήλες και το σχήμα παραμένουν ίδια αλλάζει, όμως, η περιοδικότητα, εκδίδεται κάθε δεκαπέντε ημέρες. Αξιοσημείωτο, είναι ότι το δεύτερο μέρος του πρώτου έτους, δηλαδή τα τεύχη 1-19/20, έχουν διαφορετικό αριθμό στις σελίδες. Στο δεύτερο έτος, γίνεται τρίστηλο, από δίστηλο, το σχήμα του παραμένει τέταρτο, αλλάζει η αρίθμηση των σελίδων και των τευχών. Το περιοδικό εκδίδεται κάθε δεκαπέντε ημέρες. Το τρίτο έτος είναι εξίσου τρίστηλο, τέταρτου σχήματος και εκδίδεται κάθε δεκαπέντε ημέρες. Επιπλέον, σχετικά με τη διεύθυνση του περιοδικού αλλάζει δυο φορές. Ενώ αρχικά βρισκόταν στο Γαλατά Μουσούρου Χάν 30, μεταφέρεται όπως φαίνεται στο 30 τεύχος σε νέα διεύθυνση: Γαλατά, Γιοργαντζιλάρ 37, όπου παραμένει μόνο για λίγο καιρό, αφού μετά την έκδοση 7 τευχών, στο τεύχος 38, αναγράφεται η αρχική διεύθυνση του περιοδικού, δηλαδή Γαλατά, Μουσούρου Χάν 30. Σχετικά με την συνδρομή αναφέρεται στο πρώτος τεύχος του πρώτου έτους ότι «Ετήσια συνδρομή της "Ευρυδίκης" ορίζεται εν μεν τη πρωτευούση 6 αργυρά μετζίτια, πρωπληρωτέα κατά τρίμηνον∙ εν δε τω εξωτερικώ 7 ομοίως, καθ΄ εξαμηνίαν προπληρωτέα, των συνδρομών λογιζομένων δι' εν έτος». Αντίστοιχα η τρίμηνη συνδρομή είναι 1 1/2 αργυρά μετζίτια στην Κωνσταντινούπολη και 3 1/2 στο εξωτερικό. Σε επόμενο τεύχος (τεύχ, 20, 1871, σ. 8) αναφέρεται ότι η ετήσια συνδρομή για τα προάστια είναι 6,5 αργυρά μετζίτια. Επίσης, στο 20ο τεύχος αναγράφεται και η τιμή κάθε φύλου η οποία είναι 2,5 γρόσια. Όσον αφορά τα τυπογραφεία στα οποία τυπωνόταν το περιοδικό είναι του Κ. Πληθωνίδου, στο οποίο τυπώθηκε το πρώτο έτος από το πρώτο έως το δέκατο ένατο τεύχος και τα τεύχη 46 έως 50 του πρώτου έτους, και Α[ντωνίου] Ζέλ[λ]ιτζ[ς], στο οποίο τυπώθηκαν τα τεύχη 20 έως 45. Στο Β' και στο Γ' έτος δεν αναγράφεται κάποιο τυπογραφείο. Από 21-11-1870 έως 9-1-1871 δηλαδή από τα τεύχη 1-8 του πρώτου έτους ανήκει σε ειδική επιτροπή. Από τις 15-1-1871 έως 20-10-1872 δηλαδή από το τεύχος 9 έως το τέλος του Β’ έτους (τεύχος 19/20), διευθυντής του περιοδικού είναι ο Θεμιστοκλής Κτενάς. Τέλος, από τις 8-3-1873 έως 30-5-1873, ημερομηνίες κατά τις οποίες εκδίδεται το τρίτο έτος, διευθύντρια είναι η Αιμιλία Κτενά Λεοντιάς. Το περιοδικό δεν μένει στα όρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αλλά φτάνει και έξω από αυτά. Αναλυτικότερα αναφέρεται ότι εγγραφές γίνονται στην Κωνσταντινούπολη στο γραφείο της διεύθυνσης,στη Χρυσούπολη στον Μηνά Μπράσογλου, στη Χαλκηδόνα στο φαρμακοποιό Αντώνη Σταυρίδη, στην Αθήνα στον καθηγητή Ν. Σαρίπολο, στην Αλεξάνδρεια στον Ι. Ογνιάνοβιτζ, στη Βάρνα στον Ι. Ασπριώτη, στη Ρόδο στον Κωνσταντίνο Νικολαΐδη, στο Γαλάζι στον καθηγητή Δακόπουλο, στο Γιούγερβο στην Αικατερίνη Σολομωνίδη, στο Γύθειο στον Ν. Θ. Εξαρχάκο, στα Ιωάννινα από τον Ξανθόπουλο, στη Θεσσαλονίκη στον Β. Παππάζογλου, στην Καλλίπολη στον Β. Δροσιάση, στα Χανιά στον Ν. Μιτζιωτάκη, στο Ηράκλειο Ν. Σταυράκη Εφέντη, στις Κιδωνιές στο Γ. Μακρίδη, στη Λάρισα στον Ιεροκλή Αρχιδιάκονο και στην Δωροθέα Χριστίδη, στη Μυτιλήνη στη Σαπφώ Λαίλου, στο Μόλυβο στον Ζαφειράκη Υπανδρευμένο, στη Νικομήδεια στον Παππαδόπουλο, στη Σάμο στην Πελ. Λεκάτη, στη Σμύρνη στον Φ. Κ. Σαρίκα στη Φιλιππούπολη στο Γ. Καλλισθένη και στη Χίο στον Δημ. Φαιαρογιανίδη. Η ύλη του περιοδικού αναφέρεται κατά κύριο λόγο στην ανάλυση της φύσης και του προορισμού του γυναικείου φύλου. Παράλληλα, δημοσιεύονται άρθρα σχετικά με την εκπαίδευση και την αγωγή (φυσική και ηθική) του γυναικείου φύλου. Περιλαμβάνονται, ιστορικές και επιστημονικές μελέτες που σχετίζονται με τη γυναικεία ζωή, εκλαϊκευμένες μελέτες για αρχαίους συγγραφείς, έθιμα και ήθη, ιστορικές και γεωγραφικές αφηγήσεις. Υπάρχουν άρθρα σχετικά με δράσεις γυναικών του εξωτερικού. Από το περιοδικό δεν λείπουν άρθρα σχετικά με την Οικιακή οικονομία καθώς επίσης, σχετικά με την υγεία. Επίσης, υπάρχουν βιβλιοκριτικές, λογοτεχνία (διηγήματα, μυθιστορήματα, ποίηση), ειδήσεις, πρακτικές συμβουλές, ενημέρωση για τη βιβλιογραφία. Η έκδοση του περιοδικού Ευρυδίκη είναι μια πολύ σημαντική προσπάθεια, καθώς είναι το πρώτο περιοδικό το οποίο είναι αποτέλεσμα συλλογικής συνεργασία των γυναικών, από όλες τις περιοχές όπου κατοικεί ελληνισμός. Είναι γραμμένο, σε ελληνική καθαρεύουσα, από γυναίκες και αναφέρεται στις γυναίκες ως μητέρες, συζύγους, νεανίδες, κυρίως των μεσοαστικών στρωμάτων. Ενδεικτικά ονόματα συνεργατών γυναικών του περιοδικού είναι η Σπαφώ Λεοντιάς, η Ελένη Γκίκα/ Δώρα Ιστριάς, Julia Ward Howe, Clarisse Bader. Υπάρχουν όμως, και πολλές ανδρικές προσωπικότητες που συνεργάζονται με το περιοδικό όπως ο Ζαφειράκης Υπανδρευμένος, Ιω. Καμπούρογλους, Κλεάνθης Ν. Τριαντάφυλλος, Α. Σ. Λυβαθυνόπουλος, Α. Σπαθάκης κ.α. Άξιο αναφοράς είναι ότι ο αριθμός των συνεργατών είναι 105.

Το σχήμα του περιοδικού ποικίλλει. Αρχικά στο πρώτο έτος, από το 1 έως το 19 τεύχος ήταν 8ου σχήματος, ενώ στα επόμενα τεύχη (τχ. 20-50) το σχήμα γίνεται 4ο. Το ίδιο σχήμα (4ο) διατηρείται και στα επόμενα δυο έτη. Η περιοδικότητα του περιοδικού, επίσης, ποικίλλει. Κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους (21-11-1870 έως 24-03-1871, τεύχη 1-19), το περιοδικό είναι εβδομαδιαίο με 2 στήλες. Από τις 14-04-1871 έως 20-09-1871, του ίδιου έτους (τχ. 20-48) εκδίδεται κάθε πέντε ημέρες. Τέλος, τα δυο τελευταία τεύχη του πρώτου έτους (τχ. 49-50, ημερομηνίες 14-10-1871 έως και 30-10-1871) εκδίδονται κάθε δεκαπέντε ημέρες. Κατά το δεύτερο έτος έκδοσης, από 15-01-1872 έως 20-10-1872, κυκλοφορεί κάθε δεκαπέντε ημέρες και είναι τρίστηλο. Τέλος, κατά το τρίτο έτος, δηλαδή από τις 08-03-1873 έως 30-05-1873 διατηρείται η ίδια συχνότητα κυκλοφορίας (κάθε δεκαπέντε ημέρες) και ο ίδιος αριθμός στηλών (τρεις στήλες).

Βαρίκα, Ελένη. «Μια δημοσιογραφία στην υπηρεσία της γυναικείας φυλής: Γυναικεία περιοδικά στον 19ο αιώνα». Διαβάζω, τχ. 198 (1988): 6-10.

Βαρίκα, Ελένη. Η εξέγερση των κυριών. Η γένεση μιας φεμινιστικής συνείδησης στην Ελλάδα 1833-1907. Αθήνα: Ίδρυμα Έρευνας και Παιδείας της Εμπορικής Τράπεζας της Ελλάδος, 1987. σ. 67, 197.

Γριβέα, Μαρία. «Το γυναικείο περιοδικό Ευρυδίκη (1870-1873). Προσπάθεια έκφρασης και διαμόρφωσης γυναικείας συλλογικής συνείδησης στο β΄μισό του 19ου αι.». Αδημοσίευτη Μεταπτυχιακή Εργασία, 2001.

Δαλακούρα, Κατερίνα & Ζιώγου-Καραστεργίου, Σιδηρούλα. Η εκπαίδευση των γυναικών οι γυναίκες στην εκπαίδευση (18ος-20ός αι.): Κοινωνικοί, ιδεολογικοί, εκπαιδευτικοί μετασχηματισμοί και η γυναικεία παρέμβαση. Αθήνα: Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, 2016.

Δαλακούρα, Κατερίνα. «Γυναικεία εκδοτική δραστηριότητα στον οθωμανικό χώρο: Το φαινόμενο, οι προεκτάσεις και η πορεία του». Ημερίδα με θέμα Κυψέλη: Ψηφιακή ερευνητική βάση δεδομένων. Ο γυναικείος Τύπος στον Οθωμανικό χώρο (1845-1922). 28 Νοεμβρίου 2015, Ρέθυμνο. http://cms.fks.uoc.gr/kypseli/

Δαλακούρα, Κατερίνα. «Λόγοι για την εκπαίδευση στα ελληνικά γυναικεία περιοδικά του οθωμανικού χώρου (19ος- 1906): Η γυναικεία λαϊκή εκπαίδευση». Μνήμων, τχ. 31 (2010): 118, 127- 137.

Dalakoura, Katerina. "Women and Publicity: The Emergence and Course of Women’s Press in Ottoman Context". International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. University of Crete & Hellenic Open University. 9-11 November 2018, Rethymno.

Dalakoura, Katerina. "Ottoman Women’s Press in Historical Research: State of the Art and Historiographical Issues". International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. University of Crete & Hellenic Open University. 9-11 November 2018, Rethymno.

Δρούλια, Λουκία & Κουτσοπανάγου, Γιώτα. Εγκυκλοπαίδεια του ελληνικού Τύπου 1874-1974: εφημερίδες, περιοδικά, δημοσιογράφοι, εκδότες. τ.2. Αθήνα: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών, Ι.Ν.Ε/Ε.Ι.Ε, 2008. σ. 284-286.

Ζιώγου - Καστεργίου, Σιδηρούλα. Η μέση εκπαίδευση των κοριτσιών στην Ελλάδα (1830- 1893). Αθήνα: Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας (ΙΑΕΝ) - Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς (Γ.Γ.Ν.Γ.), 1986.

Köksal Duygu & Falierou Anastasia. A social history of late Ottoman women: New perspectives. Boston: Brill, 2013.

Ντενίση, Σοφία. Ανιχνεύοντας την ‘αόρατη’ γραφή. Γυναίκες και γραφή του ελληνικού Διαφωτισμού - Ρομαντισμού. Αθήνα: Νεφέλη, 2014.

Denissi, Sophia. "Reading Euridiki [=Eurydice] (1870-1873) as the First “Political” Women’s Periodical". International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. University of Crete & Hellenic Open University. 9-11 November 2018, Rethymno.

Ριζάκη, Ειρήνη. Οι γράφουσες Ελληνίδες. Σημειώσεις για τη γυναικεία λογιοσύνη του 19ου αιώνα. Αθήνα: Κατάρτι, 2007.

Σαρλικιώτη, Χαρά. «Ο γυναικείος τύπος του προηγούμενου αιώνα». Τότε, τχ. 1 (1983): 15-17.

Φουρναράκη, Ελένη. Εκπαίδευση και αγωγή των κοριτσιών: Ελληνικοί προβληματισμοί 1830-1910. Ένα ανθολόγιο. Αθήνα: ΙΑΕΝ/ ΓΓΝΓ, 1987.

Ψαρρά, Αγγέλικα. «Γυναικεία περιοδικά του 19ου αιώνα». Σκούπα, 2 (1979): σ. 3-8.

Σημείωση: Η περιγραφή του εντύπου έχει στηριχθεί (πρωτίστως) στη μελέτη του ίδιου του εντύπου και στην υπάρχουσα δευτερογενή βιβλιογραφία.