Έντυπο: Βοσπορίς

ID14
ΤίτλοςΒοσπορίς
Υπότιτλος/οι
Εξώφυλλο
Έναρξη έκδοσης1899-04-07
Λήξη έκδοσης1906-03-20
Τόπος έκδοσηςΚωνσταντινούπολη
ΓλώσσαΕλληνικά
Κατηγορία ΕντύπουΠεριοδικό
Κατηγορία Γυναικείου ΠεριοδικούΓυναίκα εκδότρια - γυναικείο αναγνωστικό κοινό
Εκδοτικός Οίκος
Συχνότητα έκδοσηςΔεκαπενθήμερο
Σχήμα σελίδας8
Ψηφιακό Αποθετήριο Κυψέλης
Άλλες Βιβλιοθήκες

Γεννάδειος Βιβλιοθήκη (07/04/1899 - 10/04/1902, Πλήρης σειρά)

Βιβλιοθήκη της Βουλής (10/01/1904 - 10/02/1906, με κενά)

Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.) (1901 - 1906, με κενά)

Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών (20/04/1904 - 10/06/1905 και 01/05/1907 - 15/10/1907)

Εθνική Βιβλιοθήκη (Διάσπαρτα τεύχη)

Βιβλιοθήκη Οικουμενικού Πατριαρχείου (Κωνσταντινούπολη) (Διάσπαρτα τεύχη)

Ιδιωτική συλλογή Στρατή Ταρίνα (Διάσπαρτα τεύχη)

Οικογενειακά Αρχεία Τ. Ταβανιώτη και Κ. Παντελάκη - Ταβανιώτου (20/04/1902 - 10/04/1903, Πλήρης σειρά)

Εταιρία Μακεδονικών Σπουδών (1903 - 1906, Διάσπαρτα τεύχη)

Περιγραφή

Το γυναικείο περιοδικό «Η Βοσπορίς» εκδίδεται στην Κωνσταντινούπολη από τις 7 Απριλίου 1899 έως και τις 20 Μαρτίου 1906. Αρχικά κυκλοφορεί ως γυναικείο έντυπο, ενώ αργότερα εξελίσσεται σε οικογενειακό. Το περιοδικό εκδίδεται και διευθύνεται από τη λόγια Κορνηλία Λ. Πρεβεζιώτου. Οικονομικές και άλλες δυσχέρειες επιβάλλουν τη συμβολή διάφορων προσώπων στη διαχείριση ή τη διεύθυνση του περιοδικού. Κατά το χρονικό διάστημα από 10/03/1900 έως 30/07/1900 ο Λεωνίδας Κηλτζανίδης συνεργάζεται μαζί της ως εκδότης-διαχειριστής και το διάστημα από 05/09/1900 έως 20/03/1901 ο Ιωάννης Χατζόπουλος αναλαμβάνει χρέη διευθυντή. Από το τρίτο έτος και εξής η Κορνηλία Λ. Πρεβεζιώτου διευθύνει μόνη της το περιοδικό, ενώ από 10/01/1904 και εξής το συνδιευθύνει με τον μετέπειτα σύζυγό της, Εμμ. Ταβανιώτη. Σύμφωνα με την εκδότρια στόχος του εκδοτικού εγχειρήματός της είναι η ηθική ωφέλεια και η πρόοδος του γυναικείου φύλου.

Η ύλη του περιοδικού, σύμφωνα με το προγραμματικό άρθρο του, κατανέμεται σε οκτώ (8) βασικές κατηγορίες: λογοτεχνία με ποιήματα, διηγήματα και μυθιστορήματα, πρωτότυπα και μεταφρασμένα, επιφυλλίδες, χρονογραφήματα και ανοικτές επιστολές. Στο περιοδικό εντοπίζονται εκπαιδευτικά, παιδαγωγικά και θρησκευτικά θέματα, μελέτες και δοκίμια για επιστημονικά, γενικής επιμόρφωσης, ιστορικά, φιλολογικά, αρχαιολογικά και ιατρικά θέματα, το γυναικείο ζήτημα με τον αντιχειραφετικό και κάποιες φορές χειραφετικό λόγο, θέματα οικιακής οικονομίας (συνταγές μαγειρικής, ζαχαροπλαστικής, ενδυμασίας και συμβουλές οικοκυρικής), θέματα ενημερωτικού χαρακτήρα (πνευματική, φιλολογική και καλλιτεχνική κίνηση), θέματα κοινωνικού και ψυχαγωγικού χαρακτήρα (μικρά αποφθέγματα, ανέκδοτα, αστείες ιστορίες και γελοιογραφίες) καθώς και στήλη αλληλογραφίας.

Τα γραφεία του περιοδικού βρίσκονταν αρχικά στην οδό Μαχμουδιέ 7-9 στην εμπορικήπεριοχή του Γαλατά «εν τωβιβλιοπωλείω Γ. Ι. Σεϊτανίδου», έπειτα στην οδό Κουρσούμ Χαν αρ. 3, στη συνέχεια στην Κουρσούμ Χαν αρ. 23, ενώ αργότερα στο Κουλέ-Καπού, Μπουγιούκ-Χενδέκ, Σεφκέτ-Βέη-Χαν. Το τυπογραφείο του Ν. Γ. Κεφαλίδου εκδίδει τα πρώτα τεύχη του περιοδικού, ενώ τα υπόλοιπα τεύχη εκδίδονται στα τυπογραφεία των Κ. Ζιβίδου, Κ. Ζιβίδου και Ν. Θεοδότη, Γ. Γεωργόπουλου, Ν. Γ. Κεφαλίδου, Αλέξανδρου Νομισματίδου, Ευάγγ. Βασιλειάδου και Γ. Γεωργόπουλου.

Η εκδότρια στον ετήσιο απολογισμό της επισημαίνει τις προκύπτουσες δυσκολίες, οι οποίες σχετίζονται με καθυστερήσεις λόγω τεχνικών τυπογραφικών λόγων, παρεκτροπές και καταχρήσεις των διεκπεραιωτών και των διανομέων, με το φύλο της, καθώς και με την εθνική απαξίωση που επέφερε η έλευση των δυτικών προτύπων. Σε όλη τη διάρκεια της έκδοσης της, «Η Βοσπορίς» αριθμεί διακόσια είκοσι τρία (223) τεύχη με οκτώ (8) σελίδες για κάθε τεύχος για το πρώτο έτος και δώδεκα (12) για όλα τα επόμενα. Εντοπίζονται είκοσι (20) τεύχη διπλά με είκοσι (20) σελίδες το καθένα και μερικά ενδιάμεσα με δεκαέξι (16) σελίδες. Από τις 7 Απριλίου 1899 και μέχρι τις 20 Ιουνίου 1899 τα πρώτα δώδεκα (12) τεύχη εκδίδονται σε εβδομαδιαία βάση, ενώ στη συνέχεια μέχρι το τέλος της έκδοσής του εκδίδεται ανά δεκαήμερο. Το σχήμα και οι διαστάσεις του περιοδικού είναι 4ο οκτασέλιδο (380x253 mm) για την περίοδο από 7 Απριλίου 1899 - 20 Ιανουαρίου 1900 και 4ο δωδεκασέλιδο (285x205 mm) από 10 Μαρτίου 1900 - 20 Μαρτίου 1906. Το διάστιχο είναι μονό σε δίστηλο με κάθετες γραμμές που χωρίζουν τις στήλες μεταξύ τους. Στην πλειονότητα των άρθρων η γλώσσα σύνταξης είναι αρχαϊζουσα υπερκαθαρεύουσα.

Το περιοδικό «Η Βοσπορίς» χαρακτηρίζεται ως εικονογραφημένο, καθώς στα τεύχη του περιοδικού δημοσιεύονται εικόνες, τοπογραφίες, προσωπογραφίες ομογενών και ευεργετών, λιθογραφίες, ξυλογραφίες, φωτογραφίες και σχέδια εργόχειρων, κεντημάτων, πλεκτών και θηκών. Οι εικόνες έχουν διακοσμητικό ρόλο και μερικές φορές συνοδεύουν κείμενα, ενώ άλλοτε είναι ανεξάρτητες από αυτά. Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικές για την προώθηση της κυκλοφορίας του περιοδικού.

Σε ορισμένα από τα τεύχη εντοπίζεται στην τελευταία σελίδα τους επιστολικός φάκελος με τα αρχικά των αποδεκτών, συνδρομητών ή ανταποκριτών, η πόλη τους και οι απαντήσεις στα ερωτήματα που έχουν τεθεί σε προηγούμενη επικοινωνία, απολογία για τυχούσες καθυστερήσεις στις δημοσιεύσεις των άρθρων, ευχαριστίες, πληροφόρηση για την εγγραφή νέων συνδρομητριών και αποστολή αποδείξεων για τις συνδρομές, κ.λ.π. Στο πλαίσιο της Οθωμανικής επικράτειας η Βοσπορίς κυκλοφορούσε στις γύρω περιοχές της Κωνσταντινούπολης όπως Πέραν, Γαλατά, Μαρμαρά, Φανάρι, Ξυλόπορτα, Μακροχώριο, Σκούταρι, Δαρδανέλια και Χάλκη. Σε άλλες πόλεις της Μικράς Ασίας όπως Σμύρνη, Άδανα, Σελεύκεια, Νικομήδεια, Ικόνιο, Κερασούντα, Τραπεζούντα, Νικομήδεια και Κυδωνίαις. Στον έξω ελληνισμό της Βαλκανικής χερσονήσου, όπως Ανδριανούπολη, Φιλιππούπολη, Βάρνα, Οδησσό, Βουκουρέστι, Μοναστήριον, Σαράντα Εκκλησίες, Κορυτσά, Αργυρόκαστρο. Στις ευρωπαϊκές περιοχές της Οξφόρδης και του Παρισιού μέχρι το Κάιρο και την Ιερουσαλήμ, καθώς και στις ελληνικές πόλεις όπως Αθήνα, Ιωάννινα, Σέρρες, Καβάλα, Θεσσαλονίκη, Δράμα, Θάσο, Ζάκυνθο, Παραμυθιά Ηπείρου, Σουφλί, Καρπενήσι, Καστελλόριζο, Σάμο, Λήμνο, Χίο και Μόλυβο.

Η εγγραφή συνδρομητών και η είσπραξη των συνδρομών, καθώς και η αποστολή τραπεζιτικών επιταγών και ξένων γραμματοσήμων στα κεντρικά γραφεία της εφημερίδας ή του περιοδικού πραγματοποιούνταν από τους κατά τόπους ανταποκριτές, προσωπικότητες με επαγγελματικό κύρος και γνώση των κατά τόπους καταστάσεων και προσώπων. Η κυκλοφορία του περιοδικού γινόταν με το σύστημα των ετησίων ή εξάμηνων συνδρομών καθώς και με μεμονωμένα φύλλα.Στην πρώτη σελίδα κάθε τεύχους αναφέρονται οι όροι εγγραφής: «Αι συνδρομαί προπληρώνονται επί αποδείξει φερούση την υπογραφήν και σφραγίδα της Διευθύνσεως». Προκειμένου να προσελκύσουν αναγνώστες απέστελλαν σε επιλεγμένους αναγνώστες το πρώτο τεύχος δωρεάν, ενώ όσοι δεν επέστρεφαν το πρώτο φύλλο θεωρούνταν συνδρομητές: «Ο κρατών το α’ φύλλον, λογίζεται συνδρομητής». Το τίμημα ήταν 50 γρόσια για την πρωτεύουσα, 60 γρόσια για την επαρχία και 15 χρυσά φράγκα για τις συνδρομές του εξωτερικού.

Σχόλια
Αναφορές/Βιβλιογραφία

Ενδεικτική βιβλιογραφία:

Αναγνωστοπούλου, Χρυσούλα. «Όψεις της γυναικείας επιχειρηματικής δραστηριότητας: Ελληνίδες εκδότριες στον οθωμανικό χώρο (1887-1922)». Διδακτορική Διατριβή, Πανεπιστήμιο Κρήτης, 2018.

Αναγνωστοπούλου, Χρυσούλα. «Το γυναικείο ζήτημα στο περιοδικό Η Βοσπορίς». Μνήμων, 32 (2011-2012): 123-150.

Αναγνωστοπούλου, Χρυσούλα. «Το γυναικείο περιοδικό Η Βοσπορίς (1899-1906). Συμβολή στη μελέτη του γυναικείου οθωμανικού τύπου». Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία, Πανεπιστήμιο Κρήτης, 2010.

Δαλακούρα, Κατερίνα. «Γυναικεία εκδοτική δραστηριότητα στον οθωμανικό χώρο: Το φαινόμενο, οι προεκτάσεις και η πορεία του». Ημερίδα με θέμα Κυψέλη: Ψηφιακή ερευνητική βάση δεδομένων. Ο γυναικείος Τύπος στον Οθωμανικό χώρο (1845-1922). 28 Νοεμβρίου 2015, Ρέθυμνο. http://cms.fks.uoc.gr/kypseli/

Δαλακούρα, Κατερίνα. «Λόγοι για την εκπαίδευση στα ελληνικά γυναικεία περιοδικά του οθωμανικού χώρου (19ος αι.-1906): Η γυναικεία λαϊκή εκπαίδευση». Μνήμων, τχ. 31 (2010): 115-150.

Dalakoura, Katerina. “Women and Publicity: The Emergence and Course of Women’s Press in Ottoman Context”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. University of Crete & Hellenic Open University. 9-11 November 2018, Rethymno.

Dalakoura, Katerina. “Ottoman Women’s Press in Historical Research: State of the Art and Historiographical Issues”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. University of Crete & Hellenic Open University. 9-11 November 2018, Rethymno.


Σημείωση: Η περιγραφή του εντύπου έχει στηριχθεί (πρωτίστως) στη μελέτη του ίδιου του εντύπου και στην υπάρχουσα δευτερογενή βιβλιογραφία.

Showing 1,761-1,780 of 1,989 items.

Άρθρα του Βοσπορίς

#IDΤίτλοςΥπότιτλος/οιΈντυποΣτοιχεία βιβλιογραφικής αναφοράςΠερίληψηΠρωτότυποΜεταφρασμένοΤίτλος πρωτότυπου (για μεταφρασμένο)Γλώσσα πρωτότυπουΣυγγραφέας πρωτότυπου (για μεταφρασμένο)Σχόλια
17617072ΕικόναΒοσπορίς<p>Έτος Ζ, τχ. 14-15 (Ιανουάριος 1906), σ. 157</p>ΝαιΌχιEλληνική

Ιορδάνης Καρολίδης.

17627073Το στοιχειωμένο πηγάδιΒοσπορίς<p>Έτος Ζ, τχ. 14-15 (Ιανουάριος 1906), σ. 160</p>ΝαιΌχιEλληνική
17637074[Γελοιογραφία]Βοσπορίς<p>Έτος Ε, τχ. 30 (Φεβρουάριος 1904), σ. 348</p>ΝαιΌχιΕλληνική

Συνοδεύεται από σύντομο κείμενο.

17647075ΛίναΒοσπορίς<p>Έτος Ζ, τχ. 14-15 (Ιανουάριος 1906), σ. 160-163</p><p>Έτος Ζ, τχ. 16 (Ιανουάριος 1906), σ. 182-184</p><p><span class="redactor-invisible-space">Έτος Ζ, τχ. 17 (Φεβρουάριος 1906), σ. 196-198</span></p><p><span class="redactor-invisible-space"><span class="redactor-invisible-space">Έτος Ζ, τχ. 18 (Φεβρουάριος 1906), σ. 207-209</span></span></p><p><span class="redactor-invisible-space"><span class="redactor-invisible-space"><span class="redactor-invisible-space">Έτος Ζ, τχ. 19 (Μάρτιος 1906), σ. 221-224</span></span></span></p><p><span class="redactor-invisible-space"><span class="redactor-invisible-space"><span class="redactor-invisible-space"><span class="redactor-invisible-space">Έτος Ζ, τχ. 20 (Μάρτιος 1906), σ. 232-233</span></span></span></span></p><p><span class="redactor-invisible-space"><span class="redactor-invisible-space"><span class="redactor-invisible-space"><span class="redactor-invisible-space"><span class="redactor-invisible-space">Έτος Ζ, τχ. 21 (Μάρτιος 1906), σ. 243-244<span class="redactor-invisible-space"></span></span></span></span></span></span></p>ΌχιΝαιΓαλλική

Σε συνέχειες.

17657076ΑσμάτιονΒοσπορίς<p>Έτος Ζ, τχ. 14-15 (Ιανουάριος 1906), σ. 165</p><p><span class="redactor-invisible-space"></span></p>ΝαιΌχιEλληνική
17667077Το όνειροΒοσπορίς<p>Έτος Ζ, τχ. 14-15 (Ιανουάριος 1906), σ. 167</p><p><span class="redactor-invisible-space"></span></p>ΝαιΌχιEλληνική
17677078[Σημείωμα εκδοτών]Βοσπορίς<p>Έτος Ε, τχ. 31-32 (Μάρτιος 1904), σ. 349</p>

Σημείωμα των εκδοτών σχετικά με την τακτοποίηση των οικονομικών εκκρεμοτήτων των συνδρομητών/τριών.

ΝαιΌχιΕλληνική

Ανυπόγραφο

17687079Εκ του ημερολογίου μουΒοσπορίς<p>Έτος Ζ, τχ. 14-15 (Ιανουάριος 1906), σ. 167-169</p><p><span class="redactor-invisible-space"></span></p>ΝαιΌχιEλληνική

Υπογράφεται από τα αρχικά Β. Γ. Κ.

17697080Παράπονονεπί τη 1η του έτουςΒοσπορίς<p>Έτος Ζ, τχ. 14-15 (Ιανουάριος 1906), σ. 169</p><p><span class="redactor-invisible-space"></span></p>ΝαιΌχιEλληνική

31 Δεκεμβρίου 1904. Υπογράφεται από το ψευδώνυμο "Το Ερμοπούλι της Τυμφρηστού".

17707081Ελληνίδες συγγραφείςΒοσπορίς<p>Έτος Ε, τχ. 31-32 (Μάρτιος 1904), σ. 368</p>

Αναφέρεται η άφιξη της Μαρίκας Πίπιζα και της Ευγενίας Ζωγράφου στην Αθήνα με σκοπό να δώσουν διάλεξη στον Φιλολογικό Σύλλογο.

ΝαιΌχιΕλληνική

Ανυπόγραφο

17717082Θα πάω ναύρω τον χάροΑπό τα τραγούδια της σκιάςΒοσπορίς<p>Έτος Ζ, τχ. 16 (Ιανουάριος 1906), σ. 179</p>ΝαιΌχιEλληνική

Απρίλιος 1905.

17727083[Γελοιογραφία]Βοσπορίς<p>Έτος Ε, τχ. 31-32 (Μάρτιος 1904), σ. 368</p>ΝαιΌχιΕλληνική

Συνοδεύεται από σύντομο κείμενο.

17737084Αλέξανδρος Πασάς ΚαραθεοδωρήςΒοσπορίς<p>Έτος Ζ, τχ. 16 (Ιανουάριος 1906), σ. 181-182</p>ΝαιΌχιEλληνική

Ανυπόγραφο

17747085Μικρό φωςΒοσπορίς<p>Έτος Ζ, τχ. 16 (Ιανουάριος 1906), σ. 184</p>ΝαιΌχιEλληνική
17757086Ο χρυσόςΒοσπορίς<p>Έτος Ζ, τχ. 16 (Ιανουάριος 1906), σ. 185-186</p>ΝαιΌχιEλληνική

Εν Κερασούντι. Υπογράφει με το ψευδώνυμο "Άλυς".

17767087Ελληνικόν θέατρον Δραματικός θίασος Κόκκου και Χριστοφορίδου - Η ΖαζάΒοσπορίς<p>Έτος Ε, τχ. 33 (Μάρτιος 1904), σ. 379</p>ΝαιΌχι

Ανυπόγραφο

17777088Τρία δάκρυαΒοσπορίς<p>Έτος Ζ, τχ. 16 (Ιανουάριος 1906), σ. 186-187</p><p>Έτος Ζ, τχ. 17 (Φεβρουάριος 1906), σ. 193-194<span class="redactor-invisible-space"></span></p>ΝαιΌχιEλληνική

Σε συνέχειες. Αθήναι τη 29 7/βρίου 1904.

17787089ΣυμβουλαίΗ θεραπεία της λύπηςΒοσπορίς<p>Έτος Ζ, τχ. 16 (Ιανουάριος 1906), σ. 188</p>

Το άρθρο περιγράφει τις επιπτώσεις της λύπης στο ανθρώπινο νευρικό σύστημα και προτείνει τρόπους αντιμετώπισής της. Η λύπη και τα πνευματικά βάσανα επηρεάζουν το νευρικό σύστημα, με τις επιπτώσεις να είναι παρόμοιες με αυτές των σωματικών παθήσεων. Αναφέρει παραδείγματα ζώων που πέθαναν από νοσταλγία ή μαρασμό λόγω μεγάλης λύπης. Προτείνει ως θεραπευτική αγωγή την απομόνωση στην εξοχή, την ανάπαυση, τον ύπνο, την υγιεινή και ελαφριά τροφή, τον ήλιο και την απασχόληση με εργασία ή ψυχαγωγία που δεν κουράζει. Επισημαίνει ότι η «πικρία της απογοητεύσεως» είναι πραγματική και ότι η θεραπεία της λύπης είναι ανάλογη με αυτήν ενός τραυματία ή ενός ατόμου που ανάρρωσε από τυφοειδή πυρετό.

ΝαιΌχιEλληνική

Ανυπόγραφο

17797090Αι ασθένειαι της κρεωφαγίαςΒοσπορίς<p>Έτος Ζ, τχ. 16 (Ιανουάριος 1906), σ. 188</p>

Το άρθρο αναφέρει ότι οι παλιές ιατρικές αντιλήψεις ανατρέπονται, καθώς ενώ για πολλά χρόνια το κρέας και ο ζωμός θεωρούνταν ευεργετικές και θρεπτικές τροφές, τώρα η επιστήμη τα θεωρεί επικίνδυνα. Υποστηρίζεται ότι η υπερβολική κατανάλωση κρέατος προκαλεί πολλές ασθένειες, όπως καρκίνο, αρθρίτιδα, νεφρίτιδα και αποστήματα, επειδή ευνοεί την ανάπτυξη μικροβίων στο σώμα. Ένας Άγγλος γιατρός παρομοιάζει μάλιστα το κρέας με αργό δηλητήριο, προειδοποιώντας όσους τρώνε συχνά μεγάλα και πλούσια γεύματα, ιδιαίτερα με βόειο κρέας, που θεωρείται το πιο βλαβερό.

ΝαιΌχιEλληνική

Ανυπόγραφο

17807091Ψυχιατρική και νευρολογική επιθεώρησιςΒοσπορίς<p>Έτος Ε, τχ. 33 (Μάρτιος 1904), σ. 379</p>ΝαιΌχιΕλληνική

Ανυπόγραφο. Δημοσιεύεται στη μόνιμη στήλη Πνευματική κίνησις.

Showing 1-1 of 1 item.

Συντάκτης/τρια του Βοσπορίς

#Συντάκτης/τρια
1Πρεβεζιώτου-Ταβανιώτου, Κορνηλία
Showing 1-1 of 1 item.

Ιδιοκτήτης/τρια του Βοσπορίς

#Ιδιοκτήτης/τρια
1Πρεβεζιώτου-Ταβανιώτου, Κορνηλία
Showing 1-1 of 1 item.

Είδος Περιοδικού

#ΈντυποΕίδος Περιοδικού
1ΒοσπορίςΓυναικείο Περιοδικό
Showing 1-1 of 1 item.

Εκδότης/τρια του Βοσπορίς

#Εκδότης/τριαΈντυπο
1Πρεβεζιώτου-Ταβανιώτου, ΚορνηλίαΒοσπορίς

© Γ.Α. 2025