Συντελεστές

Η Ελένη Σβορώνου, λόγια και λυρική ποιήτρια και εκδότρια, γεννήθηκε στη Νέα Έφεσο το 1879, μεγάλωσε όμως και έμεινε στη Σάμο. Καταγόταν από αρχοντική οικογένεια της Κεφαλληνίας. Ο παππούς της, Γεράσιμος Σβορώνος, ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας και το 1808 εγκαταστάθηκε στη Σάμο ως γενικός πρόξενος της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Η μητέρα της, Φιορίτσα, κόρη του Γεράσιμου Σβορώνου, είχε παντρευτεί τον έμπορο Σταύρο Σβορώνο από την Κεφαλληνία. Η Ελένη Σβορώνου ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία και ιδιαίτερα με την ποίηση. Έγραψε δύο ποιητικές συλλογές, τα «Εαρινά φύλλα» (1900) και τα «Δειλινά» (1910). Τα ποιήματα της δημοσιεύτηκαν σε πολλά ελληνικά και γαλλικά περιοδικά, συνοδευόμενα με πολύ καλές κριτικές. Εκτός όμως από την ποίηση η Ελένη Σβορώνου, ασχολήθηκε και με την πεζογραφία, γράφοντας πολλά πεζά, ηθογραφίες, λαογραφικά και επιγράμματα, τα οποία εντοπίζονται στα ημερολόγιά της. Η ίδια εξέδωσε τα βιβλία της προς όφελος του Ιεροδιδασκαλείου της Σάμου, το οποίο είχε ιδρυθεί από το σύλλογο «Ανατολή» (ο οποίος ιδρύεται στα τέλη του 19ου αιώνα και δραστηριοποιείται έως το 1949). Συνεργαζόταν με όλα σχεδόν τα ελληνικά φιλολογικά περιοδικά της εποχής όπως το περιοδικό Βοσπορίς (εκδ. Κορνηλία Λ. Πρεβεζιώτου), τον Έσπερο (Λειψία) (εκδ. Γ. Δρουγολίνος), το οικογενειακό περιοδικό Σπινθήρ (εκδ. Αρτεμησία Ι. Λανδράκη), την Πινακοθήκη (μηνιαίο καλλιτεχνικό περιοδικό των Αθηνών), το περιοδικό Η Φύσις (1890-1914), το περιοδικό «Παιδικός Κόσμος» (εκδ. Γ. Καρατζάς). Επιπλέον, συνεργαζόταν με εφημερίδες όπως την Εφημερίδα των Κυριών (εκδ. Χαρίκλεια Π. Μελανδινού), την Αλήθεια της Θεσσαλονίκης, την πολιτική εφημερίδα Αιγαίον της Σάμου, την Πρόοδο (εφημ. Σμύρνης), τη Σάμο (εκδ. Μιχαήλ Α. Δούκας), καθώς και με άλλα ημερολόγια, όπως το Ημερολόγιο της Θεσσαλονίκης (εκδ. Μερόπη Τσιώμου), Ημερολόγιον Αι Αναμνήσεις (εκδ. Κορνηλία Λ. Πρεβεζιώτου/Εμμανουήλ Τ. Ταβανιώτης), το ετήσιο λεύκωμα Η Ήπειρος ( εκδ. Ελπινίκης Μαυρογορδάτου), το Εθνικόν Ημερολόγιον Κ. Φ. Σκόκου, το Κυπριακόν Ημερολόγιον (εκδ. Ευανθία Θεοδώρου), το Σμυρναϊκόν Ημερολόγιον (εκδ. Ευάγγελος Δ. Παντελίδης, δημοσιογράφος) κα. Κατά το χρονικό διάστημα 1905-1906, εξέδωσε μαζί με το δικηγόρο, Θρασύβουλο Μάλη το Ημερολόγιο του Αιγαίου, το οποίο κυκλοφόρησε μόνο για δύο χρόνια. Η θεματογραφία και επιμελημένη εμφάνιση του ημερολογίου είναι ίδια με εκείνη που θα έχει στη συνέχεια το Μικρασιατικό. Μέσα σε αυτά θα μπορούσε να συναντήσει κανείς θέματα αρχαιολογικά, ιστορικά, λαογραφικά, λογοτεχνικά, εκκλησιαστικά, αθλητικά, ιατρικά, βιογραφίες διακεκριμένων Σαμίων και άλλων προσωπικοτήτων του Ελληνισμού με τις φωτογραφίες τους, καθώς και ποιήματα, πολλά από τα οποία είχαν την υπογραφή της.

Ενδεικτική Εργογραφία:

Σβορώνου, Ελένη. Ποιήματα Ελένης Σ. Σβορώνου 1905-1908. Αρχείο Σβορώνου, ΦΑΚ. Ε. Χειρόγραφα Βιβλία. Σάμος: ΓΑΚ Σάμου.

Σβορώνου, Ελένη. Ποιήσεις, Ελένης Σ. Σβορώνου 1903-1904-1905. Αρχείο Σβορώνου, ΦΑΚ. Ε. Χειρόγραφα Βιβλία. Σάμος: ΓΑΚ Σάμου.

Ενδεικτική βιβλιογραφία:

Αναγνωστοπούλου, Χρυσούλα. «Όψεις της γυναικείας επιχειρηματικής δραστηριότητας: Ελληνίδες εκδότριες στον οθωμανικό χώρο (1887-1922)». Διδακτορική Διατριβή, Πανεπιστήμιο Κρήτης, 2018.

Αναγνωστοπούλου, Χρυσούλα. «Όψεις της επιχειρηματικής δραστηριότητας της λόγιας και εκδότριας Ελένης Σβορώνου (1879-1918)». Στο Από την αυτονομία στο εθνικό κράτος. Η ενσωμάτωση της Σάμου στην Ελλάδα. 343-370. Σάμος: ΓΑΚ Αρχεία Νομού Σάμου, 2014.

Anagnostopoulou, Chrysoula. “An Enterprise of One’s Own: Greek Women Publishers in Ottoman Territories at the Beginning of the 20th Century”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. November 9-11, 2018, University of Crete & Hellenic Open University, Rethymno.

Βακιρτζής, Ιωάννης. «Επικήδειος λόγος εις την Ελένην Σβορώνου», Αιγαίον, αρ. φ. 685, 29 Σεπτεμβρίου 1918.

Δαλακούρα, Κατερίνα & Ζιώγου-Καραστεργίου, Σιδηρούλα. Η εκπαίδευση των γυναικών. Οι γυναίκες στην εκπαίδευση. Κοινωνικοί, ιδεολογικοί, εκπαιδευτικοί μετασχηματισμοί και η γυναικεία παρέμβαση (18ος -20ός αι.). Αθήνα: Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα, 2015.

Dalakoura, Katerina. "Greek Women’s Periodicals in Ottoman Space (1845-1919): Publishing as a Female Enterprise". Conference What is Knjiženstvo?, October 16-17, 2015, Faculty of Philology, University of Belgrade.

Kariotoglou, Katerina. “Women in Publishing in Samos at the beginning of 20th century: The Almanac of Asia Minor by Eleni Svoronou”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. November 9-11, 2018, University of Crete & Hellenic Open University, Rethymno.

Λάνδρος, Χρίστος. «Ο Τύπος της Σαμιακής Ηγεμονίας. Αναπαραστάσεις ή προσανατολισμοί της αυτονομίας». Στο Ο ελληνικός τύπος 1784 ως σήμερα, Ιστορικές και Θεωρητικές προσεγγίσεις, επιμέλεια Λουκία Δρούλια, 323-329. Αθήνα: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, 2005.

Μπήτος, Ιωάννης. «Ελένη Σ. Σβορώνου». Μικρασιατικόν Ημερολόγιον του έτους 1919, τόμ. 13, 9-12. Εν Σάμω: Ηνωμένα Τυπογραφεία Ελένης Σ. Σβορώνου & Ιωάν. Βακιρτζή, 1919.

Παπαδάκη, Βέρα. Τα θαυμαστά ημερολόγια και οι εκδότες τους. Αθήνα: Συλλογές Αργυρής Βουρνάς, 1998.

Ρούσσου, Βαρβάρα. «Ο μακρύς δρόμος της γυναικείας ελληνικής ποιητικής παράδοσης από τον 19ο στον 20ο αι.». Διδακτορική Διατριβή, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, 2017.

Σκλαβενίτη, Κωστούλα. «Τα γυναικεία έντυπα 1908-1918». Διαβάζω 198, (1988): 13-22.

Σκόκος, Φ. Κωνσταντινος. «Αι “γράφουσαι Ελληνίδες” εν τω έξω ελληνισμώ». Εθνικόν Ημερολόγιον, Χρονογραφικόν, Φιλολογικόν και Γελοιογραφικόν του έτους 1905, τόμ. 20, 225. Εν Αθήναις: Εκ του Τυπογραφείου των καταστημάτων Ανέστη Κωνσταντινίδου, 1905.

Σφοίνη, Αλεξάνδρα. «Σβρορώνου Ελένη». Στο Εγκυκλοπαίδεια του ελληνικού τύπου 1784-1974. Εφημερίδες, Περιοδικά, Δημοσιογράφοι, Εκδότες, επιμέλεια Λουκία Δρούλια - Γιούλα Κουτσοπανάγου, τ. Γ΄, Ρ-Ω, 69-70. Αθήνα: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών/ Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, 2008.

Η Χαρίκλεια Μελανδινού (1867-1951), δασκάλα, συγγραφέας σχολικών εγχειριδίων, αρθρογράφος και εκδότρια του περιοδικού Εφημερίς των Κυριών (1909-1911) και του Ημερολογίου της Εφημερίδος των Κυριών «Η Λέσβος» (1912), κατάγεται από οικογένεια εκπαιδευτικών. Ο πατέρας της Παντολέων Μελανδινός, υπήρξε δάσκαλος σε σχολεία των Σαράντα Εκκλησιών (Ανατολική Ρωμυλία) και στο Πλωμάρι της Λέσβου (στο δεύτερο δίδαξε την περίοδο 1864-1872), όπως και τα τέσσερα τουλάχιστον από τα πέντε αδέλφια της, ο Δημοσθένης Μελανδινός, η Πολυξένη, η Ζωή και η Μάρθα Μελανδινού (η τελευταία εργάστηκε ως νηπιαγωγός) (ο Αλκιβιάδης Μελανδινός, ο μεγαλύτερος από τα έξι παιδιά της οικογένειας, δεν αναφέρεται στις πηγές -πιθανόν να πέθανε μικρός). Σπούδασε στο Κεντρικό Παρθεναγωγείο των Σαράντα Εκκλησιών, για μικρό διάστημα (1884-85) στα Ζαρίφεια διδασκαλεία, και ολοκλήρωσε τις σπουδές της στο Ζάππειο Παρθεναγωγείο της Αδριανούπολης. Για τη διδασκαλική της ειδίκευση φοίτησε στο Παρθεναγωγείο "Παλλάδας" στην Κωνσταντινούπολη. Εργάστηκε ως δασκάλα στον τόπο καταγωγής της (Πλωμάρι), στις Σαράντα Εκκλησιές και στο Παρθεναγωγείο της Παλλάδας (1890-1896), και ως διευθύντρια στα παρθεναγωγεία Τραπεζούντας (1897-1906 [?]), και Διπλοκιονίου (Βεσίκτας) (1907-1922). Μετά το 1922 εγκατέλειψε την Κωνσταντινούπολη και εργάστηκε από το 1924 έως το 1930 στα ανώτερα παρθεναγωγεία Θεσσαλονίκης, Φλώρινας Κοζάνης. Πέθανε στην Αθήνα το 1951. Ανάμεσα στα έργα της συγκαταλέγονται τα «Κορασιακά αναγνώσματα», αναγνωστικά για τις τέσσερις πρώτες τάξεις των παρθεναγωγείων, τα οποία έγραψε μαζί με την αδερφή της Πολυξένη και εξέδωσε από το 1902 έως 1904 στην Κωνσταντινούπολη. Το 1905 εκδίδονται επίσης στην Κωνσταντινούπολη οι «Συνθέσεις, διηρημέναι εις τρία τεύχη προς χρήσιν αμφοτέρων των φύλων», τρίτομο όπως φαίνεται από τον τίτλο του σχολικό εγχειρίδιο. Τα τεύχη που έχουν εντοπιστεί αφορούν στην Ε΄ και ΣΤ΄ τάξη (Β΄ τεύχος) και στη Ζ΄ και Η΄ τάξη (Γ΄ τεύχος). Εκδίδει επίσης το "Απάνθισμα νεοελληνικών αναγωνσμάτων δι' ανωτέρας τάξεις" (για τις τάξεις ΣΤ' και Ζ'). Από το 1909-1911 εκδίδει την Εφημερίδα των Κυριών και το 1912 το Ημερολόγιον της Εφημερίδος των Κυριών «Η Λέσβος». Από τον πρόλογο του Ημερολογίου προκύπτει πως η ιδέα της έκδοσής του ανήκε στον αδερφό της, τον Δημοσθένη, ο οποίος θα το εξέδιδε το 1902 στη Μυτιλήνη. Εξαιτίας όμως του πρόωρου θανάτου του δεν μπόρεσε να εκδοθεί. Έτσι, στο Ημερολόγιο η εκδότρια συμπεριέλαβε και αρθρογραφία από το ανέκδοτο ημερολόγιο του αδερφού της. Στην εργογραφία της συμπεριλαμβάνεται ακόμη η πραγματεία με τίτλο «Η Αγιά Σοφιά. Το Αυγουστιαίον. Ανάγνωσμα τερπνότατον μετ’ εικόνων», την οποία εξέδωσε στην Αθήνα το 1919.

Εργογραφία:

Μελανδινού, Χαρίκλεια. Εφημερίς των Κυριών, τχ. 3 (1 Οκτωβρίου 1909).

Μελανδινού, Χαρίκλεια. Εφημερίς των Κυριών, τχ. 5 (1 Νοεμβρίου 1909).

Μελανδινού, Χαρίκλεια. Το Ημερολόγιο της Εφημερίδας των Κυριών «Η Λέσβος». Κωνσταντινούπολη: Π. Αγγελίδης και Σία, 1912.

Ενδεικτική βιβλιογραφία:

Αναγνωστοπούλου, Χρυσούλα. «Όψεις της γυναικείας επιχειρηματικής δραστηριότητας: Ελληνίδες εκδότριες στον οθωμανικό χώρο (1887-1922)». Διδακτορική Διατριβή, Πανεπιστήμιο Κρήτης, 2018.

Anagnostopoulou, Chrysoula. “An Enterprise of One’s Own: Greek Women Publishers in Ottoman Territories at the Beginning of the 20th Century”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. November 9-11, 2018, University of Crete & Hellenic Open University, Rethymno.

Γιασαφάκη, Χαριτωμένη. «Το περιοδικό Εφημερίς των Κυριών (1909 - 1911) της Χ.Π. Μελανδινού: Ο εκπαιδευτικός του λόγος και ο γυναικείος προορισμός». Στο 4ο Διεθνές επιστημονικό συνέδριο με θέμα Δημοκρατία, δικαιώματα και ανισότητες στην εποχή της κρίσης. Προκλήσεις στον χώρο της έρευνας και της εκπαίδευσης. 27-29 Απριλίου 2018, Ινστιτούτο Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών (ΙΑΚΕ), Ηράκλειο.

Γιασαφάκη, Χαριτωμένη. «Το περιοδικό Εφημερίς των Κυριών (1909-1911) της Χ.Π. Μελανδινού και ο γυναικείος προορισμός». Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία, Πανεπιστήμιο Κρήτης, 2016.

Δαλακούρα, Κατερίνα & Ζιώγου-Καραστεργίου, Σιδηρούλα. Η εκπαίδευση των γυναικών. Οι γυναίκες στην εκπαίδευση. Κοινωνικοί, ιδεολογικοί, εκπαιδευτικοί μετασχηματισμοί και η γυναικεία παρέμβαση (18ος -20ός αι.). Αθήνα: Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα, 2015.

Dalakoura, Katerina. "Greek Women’s Periodicals in Ottoman Space (1845-1919): Publishing as a Female Enterprise". Conference What is Knjiženstvo?, October 16-17, 2015, Faculty of Philology, University of Belgrade.

Giasafaki, Charitomeni. "Women's Biographies in 'Ladies Journal': Models for the Construction of Women's Identities". International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. November 9-11, 2018, University of Crete & Hellenic Open University, Rethymno.

Θωμόπουλος, Ιωάννης. «Οι τόνοι και η μοίρα τους». Νέα Εστία, τχ. 1187 (1976): 72-88.

Καζάζη - Καπερώνη, Αμφιτρίτη. «Θεόφιλος Ραϊσόπουλος: Ο πρώτος ελληνοδιδάσκαλος της Σχολής του Πλωμαρίου». Πλωμαρίτικοι Αντίλαλοι 24, αρ. φ. 220 (2008): 10-12.

Λυκιαρδοπούλου, Σταυρούλα. «Η εκπαίδευση στη Λέσβο κατά την τελευταία περίοδο της Οθωμανοκρατίας (1800-1912)». Διδακτορική διατριβή, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, 2008.

Μελανδινού, Ζωή. «Χαρίκλεια Π. Μελανδινού (1867-1951)». Αρχείον του Θρακικού Λαογραφικού και Γλωσσικού Θησαυρού, ΙΣΤ (1951): 266-267.

Μελανδινού, Πολυξένη. «Στην θανούσαν αδελφή μου, ποίημα». Εφημερίς των Κυριών, αρ. φ. 217 (16 Ιουνίου 1891).

Μίσσιος, Κώστας. Ο Λεσβιακός Τύπος και οι δημιουργοί του (24 Αυγούστου 1864 - 31 Μαρτίου 2008): Συμβολή στην ιστορία της λεσβιακής γραμματείας. Αθήνα: Πιττακός, 2009.

Μίσσιος, Κώστας. Ποικίλα φιλολογικά της Μυτιλήνης: Συμβολή στην ιστορία της λεσβιακής γραμματείας. Αθήνα: Πιττακός, 2009.

Ξηραδάκη, Κούλα. Παρθεναγωγεία και δασκάλες υπόδουλου ελληνισμού: Από τα αρχεία του Ελεγκτικού Συνεδρίου. τ. 2. Αθήνα, 1973.

Papadopoulou, Ypakoi. “Cultural and Recreational Annual Editions: ‘Lesvos’ – The Almanac of Ladies’ Newspaper (1912) by Charikleia Melandinou”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. November 9-11, 2018, University of Crete & Hellenic Open University, Rethymno.

Ρούσσου, Βαρβάρα. «Ο μακρύς δρόμος της γυναικείας ελληνικής ποιητικής παράδοσης από τον 19ο στον 20ο αι.». Διδακτορική Διατριβή, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, 2017.

H Κορνηλία Πρεβεζιώτου-Ταβανιώτου γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1878. Λόγια, δημοσιογράφος, εκδότρια. Κόρη του εμπόρου Λεωνίδα Πρεβεζιώτη και της Αικατερίνης Πρεβεζιώτη. Αδελφή της παιδαγωγού Αγλαΐας Πρεβεζιώτη. Ανήκε στο συντηρητικό κύκλο του Νεολόγου του Σ.Ι. Βουτυρά από το τυπογραφείο του οποίου εκδόθηκαν και τα πρώτα βιβλία και αφηγήματά της καθώς και μεταφράσεις ξένων διηγημάτων, τα οποία δημοσιεύτηκαν κατά τα μέσα της δεκαετίας 1890 στο Νεολόγο Κωνσταντινούπολης, στον οποίο υπήρξε τακτική συνεργάτης του . Σε νεαρή ηλικία άρχισε να δημοσιεύει ποιήματα, διηγήματα και μεταφράσεις σε εφημερίδες και περιοδικά όπως στη Φιλολογική Ηχώ (Κωνσταντινούπολη), Νέος Παρθενών (Αθήνα),στο Αι Μούσαι (Ζάκυνθος), στην Εφημερίδα των Κυριών της Παρρέν (Αθήνα),στο Παρνασσό (Αθήνα) κ.ά. Εξέδωσε τις ποιητικές συλλογές Πρώται πτήσεις (Κωνσταντινούπολις, 1895) και Πάπυροι, για τις οποίες βραβεύτηκε (1895 και 1902 αντίστοιχα), Άνθη του αγρού, Πατριωτικά ποιήματα (ποιητικές συλλογές) και το δραματικό έργο Τρελλή μάνα. Ακόμη εξέδωσε τις σειρές παιδικών διηγημάτων Ψεκάδε (1896), Η κόρη της ζητιάνας (χ.χ) και Ο μικρός βοσκός (συλλογικό) (χ.χ.) κ.α. Τέλος, υπήρξε εκδότρια του γυναικείου περιοδικού η Βοσπορίς και συνεκδότρια με τον σύζυγό της Εμμανουήλ Ταβανιώτη του ημερολογίου Αι Αναμνήσεις (12τομο 1899-1922). Το 1936 εγκατέλειψε ως ανεπιθύμητη την Τουρκία και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου και πέθανε το 1964. Η Κορνηλία Πρεβεζιώτου μέσα από το περιοδικό «Βοσπορίς» (1899-1906), του οποίου υπήρξε εκδότρια, εκφράζει τις απόψεις της για την ισότητα των δύο φύλων και την διαφορετική τους όμως φύση. Τίθεται κατά της επαγγελματικής χειραφέτησης των γυναικών, εκτός εάν πρόκειται για βιοποριστικούς λόγους όπως στις γυναίκες των λαϊκών στρωμάτων και για επαγγέλματα που αρμόζουν στην γυναικεία φύση όπως αυτά της νοσοκόμας και της δασκάλας, καθώς αφενός κινδυνεύει να χάσει την ηθική της, λόγω της κοινωνικής επαφής με τους άνδρες και αφετέρου επιτείνει το πρόβλημα της ανδρικής ανεργίας. Τίθεται, επίσης, εναντίον της διεκδίκησης πολιτικών δικαιωμάτων της γυναίκας, όπως αυτό της ψήφου. Τονίζει ακόμα την αναγκαιότητα της γυναικείας εκπαίδευσης και της ενασχόλησης της γυναίκας με τη φιλανθρωπία, καθώς είναι ανάλογη της ιδιοσυγκρασίας και της φύσης της. Τέλος, προβάλλει το ιδεώδες της «ανδρείας γυναίκας», της γυναίκας δηλαδή που συνδυάζει τη γυναικεία τρυφερότητα με το «ανδρώδες φρόνημα» και τη «σθεναράν μεγαλοψυχίαν».

Ενδεικτική βιβλιογραφία:

Αναγνωστοπούλου, Χρυσούλα. «Το γυναικείο περιοδικό Η Βοσπορίς (1899-1906). Συμβολή στη μελέτη του γυναικείου οθωμανικού τύπου». Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία, Πανεπιστήμιο Κρήτης, 2010.

Αναγνωστοπούλου, Χρυσούλα. «Το γυναικείο ζήτημα στο περιοδικό Η Βοσπορίς». Μνήμων, 32 (2011-2012): 123-150.

Αναγνωστοπούλου, Χρυσούλα. «Όψεις της γυναικείας επιχειρηματικής δραστηριότητας: Ελληνίδες εκδότριες στον οθωμανικό χώρο (1887-1922)». Διδακτορική Διατριβή, Πανεπιστήμιο Κρήτης, 2018.

Anagnostopoulou, Chrysoula. “An Enterprise of One’s Own: Greek Women Publishers in Ottoman Territories at the Beginning of the 20th Century”. International Exhibition & Conference Women’s Press - Women of the Press. Women’s Periodicals and Women Editors in the Ottoman Space. November 9-11, 2018, University of Crete & Hellenic Open University, Rethymno.

Δαλακούρα, Κατερίνα & Ζιώγου-Καραστεργίου, Σιδηρούλα. Η εκπαίδευση των γυναικών. Οι γυναίκες στην εκπαίδευση. Κοινωνικοί, ιδεολογικοί, εκπαιδευτικοί μετασχηματισμοί και η γυναικεία παρέμβαση (18ος -20ός αι.). Αθήνα: Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα, 2015.

Dalakoura, Katerina. "Greek Women’s Periodicals in Ottoman Space (1845-1919): Publishing as a Female Enterprise". Conference What is Knjiženstvo?, October 16-17, 2015, Faculty of Philology, University of Belgrade.

Ρούσσου, Βαρβάρα. «Ο μακρύς δρόμος της γυναικείας ελληνικής ποιητικής παράδοσης από τον 19ο στον 20ο αι.». Διδακτορική Διατριβή, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, 2017.

Ντοκυμαντέρ για την Κορνηλία Πρεβεζιώτου (2021). Έρευνα -κείμενο - αφήγηση: Αναγνωστοπούλου Χρυσούλα https://www.youtube.com/watch?v=34OE4N6sw5w